Ўзбекистон республикаси навоий кон-металлургия комбинати давлат корхонаси

ОДАМЛАРГА ТАЬСИР ЎТКАЗИШ ОМИЛЛАРИ
Тасаввур қилинг, ресторанга ташриф буюрган мижозларга официант илтифот билан жой кўрсатяпти. Бироқ жойлар турлича — ўта шинам ва унча қулай бўлмаган жойлар. Официант жой кўрсатаётганида мижоздаги қайси ҳислатларни инобатга олади? Нега у баъзи мижозларни шинам, бошқаларни эса унча қулай бўлмаган жойларга жойлаштиради?

1. 
   Ташқи кўриниш. Биламизки кишиларни кийимларига қараб кутиб оладилар. Шунинг учун ўзга кишиларга ўз таъсирингизни ўтказишни истасангиз, кийиниш маданиятига алоҳида эътибор беринг. Тадбиркор кишилар шуни ёдда тутишлари керакки кийим инсон турмушининг фаровонлиги ва унинг жамиятда тутган ўрнидан дарак берувчи
   белгидир.
   
2. 
   Ўзини тутиш. Нутқ равонлиги ва унинг оҳанги, кишининг ўзига бўлган ишончи ҳам катта аҳамиятга эга. Агар ўзингизга бўлган ишончингиз етарли даражада бўлмаса, бунинг сабабларини аниқлашга ҳаракат қилинг. Атрофингиздаги кишиларнинг қийин ҳолатдан қандай чиқиб кетаётганликларига эътибор беринг, бу маълум билимларга эга бўли­шингизга ёрдам беради.
   
3. 
   Манфаат. Кишининг бошқаларга нисбатан таъсир ўтказа олиш даражаси унинг ўзгаларни рағбатлантира билиши ёки жазо чораларини қўллаш имкониятлари билан тўғридан-тўғри боғлиқдир. Агар сиз раҳбар бўлсангиз, демак ўзгаларни paғбатлантириш ёки жазолаш учун сизда бир қанча имкониятлар бор: иш хақини камайтириш ёки ошириш, юқори мансабларга кўтариш ёки мансабидан тушириш, ишдан ҳайдаш ва ҳ.к. Манфаат омилини нафақат «бошлиқ - ишчи» муносабатларида, балки кишиларга таъсир ўтказиш керак бўлган барча ҳолатларда ишлатиш лозим. Сиз ҳамиша ўз манфаатларингизни аниқ билган ҳолда ҳаракат қилишингиз керак.
   
4. 
   Шахсий муносабатлар. Таниқли тадбиркорлардан бўлмиш Чарльз Шваб бир йилда 1 млн. доллар мояна олар эди (бир кунда 3 минг доллардан зиёдроқ). Таниқлилиги жиҳатдан Швабдан қолишмайдиган, бироқ бошқа сохада - кишилар муносабатлари тадқикоти билан шуғулланувчи Дейл Карнеги ўзига шундай савол берди: «Нима учун Швабга бу қадар юқори маош тўлайдилар?», «Нима, Шваб улуғ истеъдод соҳибими? Йўқ. Ёки пўлат ишлаб чиқариш соҳасида бошқалардан кўпрок билимга эгами? Сафсата. Шахсан Чарльз Швабнинг ўзи, қўл остида пўлат ишлаб чиқариш соҳасида унга нисбатан кўпрок билимга эга кишилар ишлаши ҳақида менга гапириб берди». Карнеги ниҳоят ўз саволига жавоб топди: «Швабнинг таъкидлашича, унга бундай маошни кишилар билан унумли муносабатда бўла олиши учун тўлашган». Одамлар билан муносабатда бўлиш учун кунига 3 минг доллар! Демак, муомала маданиятини ўрганиш капитални унумли жойлаштириш билан баробар экан. Дейл Карнеги кишиларнинг ўзаро муносабатларига бағишланган бир қанча қизиқарли китоблар ёзган. Улардан бирида ўзга кишиларга таъсир ўтказиш ҳақида фойдали маслахатлар берилади. Бу китоб «Дўст орттириш ва киши­ларга таъсир ўтказиш ҳақида» деб номланади. Ушбу китобдан олинган кўчирмалар иловада келтирилган. Кар­неги тавсияларини ўқиб чикинг, ёдда сақланг ва амалда қўллашга уриниб кўринг. Бу сизга хаётингизни тубдан ўзгартириш имконини беради.