Zamonaviy bоshqаrish nazariyasi

avtomatlashtirish  deyiladi,  boshqarish    operatsiyalarini  bajaruvchi    texnikaviy 

qurilmalarni  avtomatik  qurilmalar  deyiladi.  Berilgan  jarayonni    bajaruvchi 

texnikaviy    vositalar  –    mashinalar,    mehnat    qurollari,  mexanizatsiyalsh 

vositalarining    to`plami    boshqarish    nuqtai    nazaridan  boshqarish  ob’ekti 

hisoblanadi.  Boshqarish    vositalari  va    boshqarish    ob’ektlarining  to`plami  

boshqarish  sistemasini  tashkil  etadi. Hamma  ishchi va boshqaruvchi operatsiyalari  

avtomatik    qurilmalar  bilan    bajariladigan  boshqarish  sistemalarini  avtomatik 

boshqarish  sistemalari  (ABS)    deyiladi.  Operatsiyalarning  faqat    ma’lum  qismi 

avtomatlshtirilgan, qolgan  qismi  esa (odatda eng mas’uliyatli qismi)  odamlarga 

qoldirilgan  boshqarish  sistemasini  avtomatlshtirilgan  (qisman  avtomatik) 

boshqarish sistemasi  (ABS)  deyiladi. 

Boshqarish  ob’ektlari    va    vositalari  bo`lib  texnikaviy    jarayonlar      va  

agregatlat,  agregatlar  guruhi,  tsexlar, korxonalar, odamlar  jamoasi  va  tashkilotlar  

va   h. hisoblanadilar.  

Har    qanday    texnikaviy  jarayon  ko`rsatkichlar,  koordinatalar,    ba’zan    esa  

parametrlar  deb  ataluvchi  fizikaviy  kattaliklar  to`plami  bilan  tavsiflanadilar.  

Parametr    so`zini,  terminini  ishlatmasligimiz  ma’qul,    negaki,  bu    termin    bilan  

qurilmalarning    o`zini    fizikaviy  doimiylarini  belgilanadi.    Boshqarishni    amalga   

oshirish    va    boshqariladigan    sistemalarni    tuzish    uchun    ikki    turdagi    bilimlar   

kerak    bo`ladilar:  birinchidan, berilgan    jarayonning    va  uning   texnologiyasining  

konkret ilmi, ikkinchidan,  turli-tuman  ob’ektlar  va   jarayonlar  uchun   umumiy   

bo`lgan boshqarish printsiplari  va metodlarini  bilish. Konkret   va   maxsus   bilimlar  

talab  etilgan  natijani  olish   uchun  sistemada  nimani  va  qanday   o`zgartirish 

kerakligini aniqlab berishga   imkon   beradilar. Bularning  hammasini  texnologlar 

tomonidan  berilgan  deb  hisoblaymiz  va  xususiy  xossalardan abstraktsiyalanib, 

---