Z. M. Bobur nomidagi Andijon Davlat Universiteti

Suyuqliklarning molekulyar refraksiyasini aniqlash.

Haydash yo’li bilan tozalangan moddalar uchun molekulyar refraksiya ni ikki hil usul bilan topiladi. Birinchisi Lorents formulasi yordamida;

Bu erda n-nur sindirish ko’rsatkichi ; d-zichligi ; M- molekulyar massasi[56].

3. Kerosinning sifat analizi. Uglerod va vodorodni aniqlash.

Organik modda tarkibidagi uglerod va vodorod bir necha usul bilan aniqlanadi, bulardan eng oddiy va keng qo’llaniladigani tekshirilayotgan moddani mis (II)-oksid ishtirokida qizdirishdir. Buning uchun mutlaqo quruq probirkaga modda va oksidlovchi mis (II)- oksid solib aralashtiriladi. Aralashmadan 3 sm yuqoriga gigroskopik paxta o’rnatib, uning yuzasiga suvsizlantirilgan oq rangdagi mis sulfat tuzi sepiladi, ustidan yana bir qatlam paxta yopiladi.

4-rasm. Uglerod va vodorodni aniqlash asbobi.

Probirka egik nay o’rnatilgan rezina probka bilan berkitiladi. Nayning ikkinchi uchi bariy gidroksid eritmasi solingan probirkaga tushiriladi. Sinalayotgan modda solingan probirka qizdiriladi. Bunda modda tarkibidagi uglerod karbonat angidridga, vodorod esa suvga aylanadi. Ularning aniq karbonat angidrid yoki suv ekanligini ikkinchi probirkada bariy karbonat chukmasi hosil bo’lganligidan va suvsiz mis (II)- sulfat kristallarining ko’karishidan bilish mumkin[57].