Yusuf Rashidov "yangi nashr"

1. 14. KOMPENSATORLAR

Kompensatorlar linzali (1. 13- rasm) yoki salnikli bo‘lishi mumkin. 

Gazlashtirish tizimida, asosan, linzali kompensatorlar ishlatiladi. Ular 

zadvijkalarni montaj qilishni osonlashtiradi va gaz quvurida hosil 

bo‘ladigan haroratli kuchlanishlarni o‘ziga qabul qilib, quvur va zad-

vijkalarning yorilishidan saqlaydi. 

Zadvijka montaj qilinayotgan vaqtda kompensatorning tortiluvchi 

boltlari tortiladi va kompressor siqiladi. Shundan so‘ng zadvijka o‘z 

o‘rniga o‘rnatilib, qistirmasi flaneslar orasiga joylashtiriladi va flanes-

ning boltlari joyiga o‘rnatiladi. Shundan so‘ng kompensatorning torti-

luvchi boltlari bo‘shatilib, zadvijkani mahkamlovchi boltlar tortiladi. 

1. 11- rasm.

 Kichik dumaloq gaz quduq

1 – flanesli-salnikli kran; 2 – gaz quvuri; 

3 – temir-beton quduq; 4 – temir-beton 

taglik.

1. 12- rasm.

 Ikki zadvijkali temir-beton 

chuqur quduq: 

1 – parallel zadvijka; 2 – ikki linzali kompen-

sator; 3 – gaz quvuri.

---

29

Kompensatorlar gaz yo‘nalishi bo‘yicha zadvijkadan keyin qo‘yiladi. 

Ishchi holatda kompensator boltlari bo‘shatilgan bo‘lishi kerak.

Gaz quduqlarida po‘lat zadvijkalar qo‘llanilganda zadvijkaning 

diametri 

d

sh

>300 mm bo‘lsa, unda kompensator o‘rniga quvurning qiy-

shiq bo‘lagi o‘rnatiladi. Quvurning qiyshiq bo‘lagi zadvijkani montaj 

va demontaj qilish ishlarini osonlashtiradi.