Yusuf Rashidov "yangi nashr"

1. 11. GAZLASHTIRISH TIZIMLARIDA ISHLATILADIGAN 

QUVURLAR VA GAZ QUVURLARINING USKUNALARI

Gazlashtirish tizimlarida umumiy xarajatning 60 % gachasini quvur-

larning narxi tashkil qiladi. Gazlashtirish tizimlarida, asosan, po‘lat 

quvurlardan foydalaniladi, chunki po‘lat quvurlarning uzunligi katta 

bo‘ladi va po‘lat quvurlarni payvandlash usulida ulash oson. Lekin 

po‘lat quvurlar korroziyaga moyildir. Shuning uchun yer osti quvurlari 

korroziyaga qarshi koplama (izolatsiya) bilan o‘raladi. Qishloq sha-

roitida gazning bosimi 0,3 MPa gacha bo‘lsa, yer osti gaz quvurlarida 

politilen quvurlaridan (GOST 18599 – 73) foydalanish kerak. Bunda 

quvurning chuqurligi kamida 1 m bo‘lishi zarur. Po‘lat quvurlar kam 

uglerodli bo‘lishi va yaxshi payvandlanishi kerak. Gazlashtirish tizim-

larida quyidagi turdagi po‘lat quvurlar ishlatiladi:

Choksiz po‘lat quvurlar (GOST 8732 – 78; d

sh

=45 – 3225 mm)

.

 Bu 

quvurlar yer osti va yer usti gaz quvurlarida ishlatiladi.

Uy ichi gazlashtirish tizimlarida suv-gaz o‘tkazuvchi quvurlari 

(GOST 3262 – 75; d

sh 

=15; 32; 40; 50 mm).

Elektr payvandlangan to‘g‘ri chokli quvurlar (GOST 10.705 – 80;  

d

sh 

=10 – 530; GOST 10.706 – 76; d

sh 

= 630 – 1220 mm).

---

25

Elektr payvandlangan spiral chokli quvurlar (GOST 8732 – 78; 

d

sh

=45 – 325 mm).

Gaz quvurlari, asosan, gaz payvandlash yo‘li bilan (quvurning 

diametri d

sh

Θ50  mm  bo‘lsa)  hamda  elektr  payvandlash  yo‘li  bilan 

ulanadi. Rezbali ulash faqat gaz jihozlarini quvurga ulash joylarida 

ishlatiladi. Agarda xavfsizlikni inobatga olib, bino ichida payvandlash 

ishini olib borish mumkin bo‘lmasa, unda rezba yordamida quvurlarni 

ulash mumkin.

Yer osti gaz quvurlarining minimal diametri d

sh

=50 mm dan kam 

bo‘lmaydi. Bundan tashqari, yer osti gaz quvurlari devori qalinligi 

kamida 3 mm, yer usti gaz quvurlariniki esa kamida 2 mm bo‘lishi 

kerak.