- Tumanlar markazidan 10 km radiusda - 1,15;
- Boshqa shaharlar 5 km radiusda - 1,10.
Agar yerlar O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining davlat
hokimiyati organlarining qaroriga muvofiq ijaraga olingan bo`ladi, jismoniy
shaxslar yer solig`i o`rniga ijara xaqi to`laydilar
Ijara haqi taraflarning kelushuvi asosida belgilanadi,
lekin bu haq qonun
hujjatlarida belgilangan yer solig`ining bir stavkasidan kam va uch stavkasidan
ko`p bulmasligi, yerlardan qishloq xo`jalik ehtiyqjlari uchun foydalanganda esa -
bir stavka miqdorida bo`lishi lozim. Dehqon xo`ja-liklaridan undiriladigan yer
solig`ini hisoblab chiqarish chogida yer solig`i stavkalariga yer sifatiga bog`liq
holda quyidagi koeffitsiyentlar qo`llaniladi:
- tuproq boniteti 40 ballgacha bo`ladi - 0,75;
- tuproq boniteti 41 balldan 70 balgacha bo`ladi - 1,0;
- tuproq boniteti 70 balldan ortiq bo`ladi - 1,25;
- jismoniy shaxslarga tadbirkorlik maqsadida foydalanilayotgan yerlar uchun
soliq stavkasi yuridik shaxslarga belgilangan stavkada qo`llaniladi.
Yer solig`idan imtiyozlar ikki guruhga bo`linadi:
1. Jismoniy shaxslarning soliq solinmaydigan
yer uchastkalari;
2.Yer solig`i to`lashdan to`liq ozod etilgan jismoniy shaxslar.
Soliq solinmaydigan yer uchastkalariga quyidagilar kiradi:
1. Yakka tartibda uy - joy qurish va shaxsiy yordamchi xo`jalik yuritish uchun
qonun hujjatlarida belgilangan me'yorlar doirasida berilgan yerlar, yer berilgan
paytdan boshlab ikki yil muddatga.
2. Yangi o`zlashtirilayotgan yerlar va meliorativ holatni yaxshilash ishlari olib
borilayotgan sug`oriladigan yerlar-loyihada nazarda tutilgan muddatga lekin ishlar,
boshlangandan e'tiboran besh yilgacha.
3. Yangi tut ko`chati o`tkazilgan yer uchastkalari
qator oralaridan qishloq
xo`jaligi ekinlarini ekish uchun foydalanishdan qafiy nazar uch yil muddatga. Shu
munosabat bilan bahorda o`tkazilgan tut ko`chatlari egallagan yerlar soliq
tulashdan uch yilga ozod etiladi, bunga ko`chat
o`tkazilgan yil ham kiradi. Ko`zda o`tkazilgan ko`chatlar o`tkazilgan yildan
keyingi yildan boshlab uch yilga soliq to`lashdan ozod etiladi. Soliq kodeksining
101-moddasida soliqdan ozod etilgan boshqa yerlar bor. Ammo ular jismoniy
shaxsga tegishli ekanligi aytilmagan.
Agaryerlar o`z o`rnida foydalanilmasa imtiyoz yo`qoladi.
Yer ko-deksining
55-moddasiga ko`ra qishloq xo`jaligi kooperativ a'zolariga, muassasalar va
tashkilotlar xodimlariga, shu tashkilotlar yerlaridan dehqon xo`jaligi yuritish uchun
sug`oriladigan yerlardan 0,35 ga. gacha, lalmikor yerlardan 0,5 gacha,
yaylovlardan 1 ga. gacha me'yorlarda yer ajratib be-riladi. Bu faqat qishloq
joylarida yashovchi dehqon xo`jaliklariga beriladi.
Yer kodeksining 27-moddasiga binoan shahar va ko`rg`onlarda
yashovchilarga yakka tartibda uy-joy qurish uchun 0,06 ga yer ajratilib beriladi.
Yer solig`idan to`liq ozod etiladigan jismoniy shaxslarga quyidagilar kiradi:
1. Yaylov chorvachiligining cho`ponlari, yilgiboqarlari, mexanizator-lari,
vrachlari va texniklari, boshqa mutaxassislari va ishchilari.
107
2. «O'zbekiston Qahramoni»,
Sovet Ittifoqi Qahramoni, Mehnat Qahramoni
unvonlariga sazovor bo`lganlar, uchala darajali Shuhrat ordeni bilan
taqdirlanganlar, 941-1945-yilaridagi urush nogironlari va qatnash-chilari.
3. Xizmatni Afg`oniston Respublikasida va jangovor harakatlar olib borilgan
boshqa mamlakatlarda vaqtincha bo`lgan qo`shinlarning cheklan-gan kontingenti
tarkibida o`tgan harbiy xizmatchilar hamda o`quv va sinov yig`inlariga chaqirilgan
harbiy xizmatga majburlar.
4. Haqiqiy muddatli harbiy xizmatga chaqirilgan
harbiy xizmat-chilarning
oilalari - xizmat muddatiga.
5. I va II guruh nogironlari.
6. Yolg`iz pensionerlar; ularga bir o`zi yoki voyaga yetmagan bolalari yoki
nogiron bola bilan birga alohida uy, kvartira yoki yotokxonada yashaydigan
pensionerlar kiradi.
7. Boquvchisini yo`qotgan ko`p bolali oilalar; bularga ota-
onadan biri yoki
ikkalasi vafot etgan va oilada 16 yoshga yetmagan besh nafar va undan ko`p
bolalari bo`lgan oilalar kiradi.
8. Konsentratsion lagerlarning sobiq yosh tutqinlari, Chernobil AES dagi
falokat oqibatlarini tugatishda ishtirok etgan shaxslar;
9. Ko`chirib keltirilgan fuqarolar kelib joylashgan yer uchastkalari bo`yicha -
yer uchastkalari berilgan vaqtdan e'tiboran besh yilgacha.
10. Ilgari shaxsiy pensiya tayinlangan shaxslar.
Ushbu imtiyozlar yakka tartibda uy joy ko`rish va shaxsiy yordamchi xo`jalik
yuritish uchun qonun hujjatlarida nazarda tutilgan me'yorlar doirasida yer
uchastkalari berilgan jismoniy shaxslarga nisbatan tatbiq etiladi. Me'yordan
ortiqcha yer maydonlariga ega bo`lganlar shu qismidan yer solig`ini 1,5 oshuvchi
koeffitsiyent bilan to`laydlar. Imtiyoz huquqi yer solig`ini to`lashdan
ozod etilgan
shaxslar yashaydigan va birgalikda xo`jalik yuritadigan butun oilaga tatbiq etiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
