X. Vaxobov, A. A. Abdulqosimov, N. R. Alimkulov



Download 15,35 Mb.
Pdf ko'rish
bet65/310
Sana19.02.2022
Hajmi15,35 Mb.
#457795
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   310
Bog'liq
МАТЕРИКЛАР ВА ОКЕАНЛАР ТАБИИЙ ГЕОГРАФИЯСИ ЎҚУВ ҚЎЛЛАНМА охирги1

Nazorat savollari: 
1.
 
Janubiy Amerika hududining aksariyat qismining poydevorini tashkil 
etuvchi yirik platforma shakllanish tarixi va yoshiga ko‘ra nechaga bo‘linadi? 
2. Janubiy Amerika taraqqiyot tarixi geotektonik strukturasiga tavsif? 
3
.
And tog‘ tizimining asosiy qismi qanday burmalanishlar jarayonida 
shakllangan? 
 
4.3.
 
JANUBIY AMERIKA MATERIGI RELYEFI 
 


92 
Tayanch so’z va iboralar: 
orografik tuzilish, Gviana, Braziliya va Patagoniya 
yassi tog‘liklari, geotektonik struktura, antekliza va sinkliza, plato, tektonik yoriqlar, 
Serra Jeral, Serra-du-Mar, Serra-da-Mantikeyra, Serra-du-Espinyasu tizmalar, 
Lyanos, Serralar. 
Janubiy Amerika yer yuzasining tuzilishi Shimoliy Amerikaning yer yuzasi 
tuzilishiga o‘xshab ketadi. Materikning eng chekka g‘arbiy va shimoliy qismida 
qirg‘oq bo‘ylab 9000 km masofaga cho‘zilgan And tog‘ tizimi joylashgan. Uning 
Atlantika okeani sohillariga yaqin joylashgan sharqiy qismini Gviana, Braziliya va 
Patagoniya yassi tog‘liklari egallagan. Janubiy Amerikaning 45 % ga yaqin hududi 
Amazonka, Orinoko, Markaziy, Gviana kabi pastekisliklardan tashkil topgan. 
Materikning hozirgi relyef shakllarining hosil bo‘lishida yangi tektonik 
harakatlarning roli nihoyatda katta. Yangi tektonik harakatlar materikning 
geosinklinal g‘arbiy tog‘lik mintaqasiga kuchli ta’sir etib qolmasdan, balki unga 
nisbatan tinchroq bo‘lgan sharqiy tekislik va yassi tog‘lik mintaqasiga ham o‘z 
ta’sirini ko‘rsatgan. Natijada turli xil morfologik strukturalarga ega bo‘lgan yirik 
relyef shakllari vujudga kelgan. 
Janubiy Amerika taraqqiyot tarixi geotektonik strukturasiga ko‘ra ikkita yirik 
qismga: platformali strukturadan tarkib topgan Andsiz Sharqqa va geosinklinal 
mintaqadan tashkil topgan Andli G‘arbga bo‘linadi. Har ikkala geotektonik yirik 
region relyef shakllarining vujudga kelish tarixiga va hozirgi relyef xususiyatlariga 
ko‘ra bir qator morfostruktura oblastlarga bo‘linadi. Andsiz Sharq Janubiy Amerika 
va Patagoniya platformalarining geostrukturasiga va hozirgi relyef shakllariga mos 
keladigan antekliza va sinkliza morfostruktura oblastlaridan tarkib topgan. Janubiy 
Amerika platformasining antekliza va sinkliza morfostruktura oblastlari Gviana va 
Braziliya yassi tog‘liklaridan iborat (Ilova, 9-rasm). 

Download 15,35 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   310




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish