Vzu davlat va huquq asoslari

Vasiylik va homiylik

Vasiylik va homiylik tuman yoki shahar hokimiyati- ning qarori bilan belgilanadi.

Vasiylik o‘n to‘rt yoshga to‘lmagan bolalarga va sud tomonidan ruhiy kasalligi yoki zaifligi tufayli muomalaga layoqatsiz deb topilgan shaxslarga nisbatan belgilanadi.
Homiylik o‘n to‘rt yoshdan o‘n sakkiz yoshgacha bo‘lgan o‘smirlarga hamda kasalligi sababli mustaqil ravishda o‘z huquqlarini amalga oshira olmaydigan voyaga yetgan shaxslarga, shuningdek, sud tomonidan muomala layoqati cheklangan shaxslarga nisbatan belgilanadi.Vasiylik va homiyliklarni vasiylik va homiylik organlari tayinlaydilar. Ular o‘z roziligi bilangina vasiy yoki homiy bo‘lishlari mumkin. Vasiy va homiy bo‘ladigan shaxslar odobli, ongli, o‘z vazifalarini bajarish mas’uliyatini biladi- ganlar bo‘lishi shart. Ular ota-onaning o‘rnini bosa olish darajasida bola tarbiyasida qatnashishlari, unga mulkiy va shaxsiy yordam berishlari kerak.Vasiylik va homiylik bola 14 yoshga yoki 18 yoshga yet- ganda, vasiy yoki homiy vafot etsa, muomala layoqati cheklangan shaxslarga sudning hal qiluvchi qarori bilan ular endi muomalaga layoqatli deb tanilsa, tugaydi.O‘zbekiston Respublikasi Oila Kodeksida bolalarni oila tarbiyasiga olish (patronat) ham belgilangan. Ota- onasiz qolgan bolalarni ayrim fuqarolarimiz o‘z rozilik- lari bilan tarbiyaga olishlari mumkin.Tarbiya olayotgan shaxsning maishiy sharoitlari va oila a’zolarining salomatligi tekshirilgandan keyin bolani tarbiyaga olish masalasi hal qilinib, tegishli organlar tomonidan rasmiylashtiriladi. O‘n yoshga to‘lgan bolalar ularning roziligi bilan tar- biyaga beriladi. Bolalarni oilaga tarbiyalashga berish tar- tibi va sharoitlari qonun hujjatlari bilan belgilanadi.O‘zbekiston Respublikasining Oila qonunlarida Fu- qarolik holati dalolatnomalarini qayd etish ham tartib doirasiga tushirilgan. Tug‘ilish, o‘lish, nikoh tuzish, ni- kohdan ajrashish, farzandlikka olish, otalikni belgilash, ism, ota ismi va familiyasini o‘zgartirish masalalari shu- lar jumlasiga kiradi.
Qonunning asosiy maqsadi bironta fuqaro oilada himoyasiz qolmasligini, oila davlat himoyasida ekanligini bildirishdir.