Viii-mavzu. Favqulodda vaziyatlar sharoitida hayot faoliyat xavfsizligi

Ayrim FVlarining sodir bo‘lishi oldindan aniqlanishi mumkin. Bunday vaziyatlirda amalga oshirilishi lozim bo‘lgan barcha ishlar oldindan ishlab chiqilgan reja asosida amalga oshiriladi Rejada asosan quyidagi ikki xil ko‘rinishdagi tadbirlar belgilanadi.

Birinchi guruhdagi tadbirlar aholini himoyalash maqsadida amalga oshiriladi. Bu tadbirlarga:

• aholiga xavf to‘g‘risida ma’lumot berish va xabar berish;

• himoya vositalarini tayyor holga keltirish;

• boshqarish sistemalari va vositalarining tayyorligini tekshirib ko‘rish;

• ShHV larini aholiga tarqatishga tayyorlash va tarqatish;

• tibbiy profilaktika, sanitar va epidemiyaga qarshi tadbirlarni o‘tkazish;

• evakuatsiyaga tayyorlanish va talab etilgan sharoitlarga xafv taxdid soladigan rayonlardan aholini evakuatsiya qilish kabi vazifalar kiradi.

Ikkinchi guruh tadbirlariga FV larning xavfli va zararli omillarini bartaraf etishga qaratilgan quyidagi vazifalar kiradi:

• xalq xo‘jaligi ob’ektlari ishini to‘xtatish yoki ish rejimini o‘zgartirish;

• energiya, suv, gaz tizimi ish rejimini o‘zgartirish yoki vaqtincha to‘xtatish;

• mavjud injenerlik inshootlarini mustaxkamlash yoki qo‘shimcha kurish;

• yong‘inga qarshi tadbirlar o‘tkazish;

• xavfli rayonlardan material boyliklar va chorva mollarini olib chiqish;

• oziq-ovqat, oziqa xom ashyosi va suv manbalarini himoyalash kabi ishlar kiradi.

FVlar sodir bo‘lganligi to‘g‘risida xabar olingach birinchi navbatda berilgan ma’lumotlarni to‘g‘riligi tekshirilib, qo‘shimcha axborot va ma’lumotlar olish bo‘yicha tadbirlar amalga oshiriladi. Chunki, turli xil FVlarning har xil sharoitlardagi oqibatlari turlicha bo‘lishi mumkin. Shu sababli dastlab, FVlar ta’sirida yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan ikkilamchi, uchlamchi va h.k. xavfli omillar aniqlanib, keyingina kompleks tadbirlar amalga oshiriladi.

Nazorat savollari

1. Favqulodda vaziyatlar ta’rifi.

2. FV yuzaga kelish sabablariga ko‘ra qanday tasniflanadi?

3. Favqulodda vaziyatlarning rivojlanish bosqichlari nimalardan iborat?

4. FVlarda aholini himoya qilish yo‘nalishlari nimalardan iborat?

5. Xavfsizlikni ta’minlash prinsiplari qanday turlarga bo‘lingan?

6. Oldindan belgilangan tayyorgarlik ishlariga qanday tadbirlar kiradi?

7. FVlar sodir bo‘lish ehtimoli aniqlangan vaqtdagi himoya tadbirlariga nimalar kiradi?

8. FV larda iqtisodiyot ob’ektlarining barqaror ishlashiga qanday omillar ta’sir etishi mumkin?.

9. FVlar vaqtidagi qanday holatlarda ob’ektlar ishdan chiqqan hisoblanadi?

10. FV vaqtida ob’ektning barqaror ishlashini ta’minlashga qaratilgan asosiy yo‘nalishlar nimalardan iborat?

11. Zararlanish o‘chog‘ida qutqaruv va boshqa kechiktirib bo‘lmaydigan ishlar nimalardan iborat?

12. Yashash joylari va ob’ektlarga maxsus ishlov berish adbirlari nimalardan iborat?