«veterinariya» ixtisosligi bo’yicha oliy o’quv yurtlari uchun qo’llanma

Belgilari.
O’tkir gemolitik anemiya paytida qo’yidagi ikki guruh 
belgilar kuzatiladi:
- birinchi guruh simptomlar gipoksiya va qon hosil qiluvchi 
a’zolardagi o’zgarishlar bilan bog’liq bo’lib, shilliq pardalar va teri 
pigmentsiz joylarining oqarishi, taxikardiya, hansirash, holsizlanish, tez 
charchash, ishtahaning pasayishi, hazm faoliyatining buzilishi va 
ko’pincha tana haroratining ko’tarilishi kuzatiladi; 
- ikkinchi guruh klinik belgilar gemolitik anemiyaga xos bo’lib, 
shilliq pardalarning oqarishi va sarg’ayishi, eritrositlarning ko’plab 
gemolizi kuzatilganda gemoglobinuriya xarakterli bo’ladi.

---

99 
Kasal hayvon qonidagi eritrositlar soni gemoglobinga nisbatan 
ko’proq kamayadi, qonda bazofil, donador eritrositlar, polixromatofillar, 
retikulositlar va eritronormoblastlar paydo bo’ladi. Anizositoz va 
poykilositoz, 
eritrositlar 
rezistentligining 
pasayishi, 
EChRning 
tezlashishi, leykositoz qayd etiladi. 
Qonda jigardan o’tmagan bilirubin, tezakda sterkobilin, siydikda 
urobilin va ko’p hollarda gemoglobin miqdori ko’payadi. Bunday 
belgilar sigirlarning tug’ruqdan keyingi gemoglobinuriyasi va 
buzoqlarning paroksizmal gemoglobinuriya kasalligida yaqqol namoyon 
bo’ladi. 
Tashxis 
qo’yishda anamnez ma’lumotlari (gemolitik zaharlar, qon 
qo’yish, sifatsiz oziqalar, fosfor va E vitaminining tanqisligi, buzoqlarga 
ko’p miqdorda sovuq suv berilishi), xarakterli klinik belgilar (shilliq 
pardalarning oqarishi va sarg’ayishi, gemoglobinuriya), qonni laborator 
tekshirish natijalari (eritrositlar sonining keskin va gemoglobin 
miqdorining kamayishi, qon zardobida jigardan o’tmagan bilirubin, 
siydikda urobilin miqdorining ko’payishi va gemoglbinuriya) hisobga 
olinadi. Autoimmun gemolitik anemiyaga tashxis qo’yishda 
eritrositlarda autoantitelalar borligini aniqlash uchun Kumbs sinamasi 
o’tkaziladi.
Gemolitik anemiyalarning differensial diagnostikasida toksik va 
autoimmun gemolitik anemiyalar, tug’ruqdan keyingi gemoglobinuriya, 
buzoqlarning 
paroksizmal 
gemoglobinuriyasi 
farqlanishi 
hamda 
piroplazmidozlar, leptospiroz, virusli gepatitlar paytidagi yuqumli 
anemiyasi yo’qligi aniqlanishi lozim.