«veterinariya» ixtisosligi bo’yicha oliy o’quv yurtlari uchun qo’llanma

Mashg’ulotning maqsadi:
talabalarga kasal hayvondan qon olish 
va unda gemoglobin, eritrosit, leykosit va leykoformulani aniqlashni 
hamda anemiyalarni leykozlardan gematologik tekshirishlar yordamida 
farqlashni o’rgatish. 
Kerakli jihoz, reaktiv va asbob-uskunalar:
jadvallar, Slaydlar,
qaychi, spirt-efir, paxta, mikroskop, Goryayev to’ri, yopqich oynachalar, 
Sali gemometri, 0,1 n. xlorid kislotasi eritmasi, melanjerlar, fiziologik 
eritma, 3%-li sirka kislotasi, distillangan suv, qon surtmalaridan 
namunalar, kasal hayvon turlari; 
Mashg’ulotning 
borishi: 
Eritrositlarni 
sanash. 
Katta 
melanjerning (0,5-1-101 raqamlari bo’lgan melanjer) 0,5 yoki 1 
chizig’igacha qon olinib, 101 chizig’igacha fiziologik eritma bilan 
to’ldiriladi va panjalar orasiga olinib yaxshilab chayqaladi. Goryayev 
turini distillangan suvda chayqab quritilgach, unga yopqich oynacha 
yopiladi (Nyuton halqachalari paydo bo’lishi kerak). Mikroskopda 
yorug’lik topilgach, uning kichik obyektivi orqali stolcha ustiga 
o’rnatilgan Goryayev to’rining katakchalari topiladi. 
Goryayev turida 225 ta katta katakcha bo’lib, shundan 25 tasi 16 
tadan kichik katakchalarga bo’lingan bo’ladi, 100 tasida faqat 4 tadan 
to’g’ri chiziqlar bo’ladi va qolgan 100 tasi butunlay toza bo’ladi. 
Goryayev to’ri mikroskop ostida aniq ko’ringach, 1 tomchi tayyor 
aralashma tomizilib, 5 ta katta katakchalar ichidagi eritrositlar sanaladi. 
Kichik katakchalardagi eritrositlarni sanashda har bir katakchaga 
o’zining yuqorigi va old devoridagi eritrositlar ham qo’shib sanaladi. 
Orqa va past devoridagi eritrositlar esa boshqa kichkina katakchalarga 
ta’luqli bo’ladi. 
Hisoblashda quyidagi formuladan foydalaniladi: 
a x 4000 x 100 (200) 
X = ---------------------------------, bu yerda 
80 
X - 1 ml qondagi eritrositlar miqdori (mln mkl); 
a - 5 ta katta katakchadagi eritrositlar soni; 

---

90 
100 (200) - suyultirish darajasi; 
80 - kichik katakchalar soni.