Va o rta maxsus

Ta'limga tcxnulogik yondashuv

"Texnologiya" yunoncha so'z bo'lib, "texnos" - mahorat, san'at, "logos"' - fan,

ta'limot ma'nolarini anglatadi. •'Texnologiya" tushunchasi - tayyor mahsulot olish

uchun ishlab chiqarish jarayonlarida qo'llaniladigan usul va metodlar majmui va

shunday usul va metodlarni ishlab chiqaruvchi va takomillashtiruvchi fan sifatida

ta'riflanadi. Ishlab chiqarish jarayonlarining tarkibiy qismi bo'lgan materiallarini

qazib olish. tashish, saqlash va hokazolar ham texnologiya deyiladi. SHuningdek,

texnololgiyaga ishlab chiqarish jarayonining tavsifi, ularni bajarish bo'yicha

qo'llanmalar, tcxnik qoidalar va talablar, grafiklar ham kiradi. Sanoatda ishlab

chiqarish sohasida yuzlab texnologik loyihalar yaratilgan. Agar texnik hujyatlar

talablariga amal qilinsa, ishni kirn va qaerda bajarganidan qat'iy nazar, mahsulot

sifati vanatijasi kafolatlanadi.

Podlasiyning ta'kidlashicha, "Texnologiya yaratilgunga qadar shaxsiy mahorat

hukmronlik qiladi. Keyinchalik shaxsiy mahorat "jamoa mahoratiga" aylanadi va

uning mujassam ifodasi bo'lib texnologiya xizmat qiladi". Quyidagi jadvalda shaxsiy

mahorat va umumiy texnologiyaning qiyosiy tavsifi keltirilgan (l-jadval).

Texnologiyalaming quyidagi turlari mavjud: texnik texnologiya. ishlab

chiqarish texnologiyasi, gumanitar va ta'lim texnologiyalari.

Texnik texnologiya quyidagilarni bildiradi:

• homashyo, maleriallar, yarim fabrikatlar yoki mahsulotlami olish, ularga ishlov

berish yoki qayta ishlash yo'llari hamda usullarining yig'indisi (texnologiyaning

jarayonli-bayonli aspekti).

12

• yuqorida ko'rsatilgan yo'llar va usullarni ishlab chiquvchi, takomillashtiruvchi

fan. Texnologiyaning fan sifatidagi vazifasi, moddiy resurslar va vaqtni eng kam

sarflashni talab qiladigan samarali va tejamkor

• ishlab chiqarish jarayonlarini aniqlash hamda amalda qo'llash maqsadida

qonuniyatlarni topish (ilmiy aspekt).

• jarayonning o'zi - qazib olish, topish. ishlov berish. qayta ishlash. tashish.

omborga joylash, saqlash hamda ishlab chiqarishni texnik narorat qilish

(texnologiyaning jarayonli aspekti). l-.Iadval

Shaxsiy mahorat

L

I'mumiv texnologiva

1. Jarayon boshidan oxirigacha j 1. Jarayon bo'laklarga ajratiladi, har bir

_xodjmjoniqnjdanj>ajariiadi xodirr|o'^bo"lagini bajaradi

2. Jarayonga doir barcha bilim 2. Faqat o'ziga biriktirilgan jarayon qismini

l_vajki£-chikirlarniLbH|shi_zarur j bilishi zarur

' 3. Barcha ishni o'zi bajarishi i 3. Barcha ishni qilishni inkor etuvchi "tayyor