Urganch davlat universiteti «ilmiy izlanish asoslari» fanidan

Ilmiy ish bo`yicha ilmiy muammoni aniqlash va ilmiy mavzusini tanlash
REJA:

1. 
   Ilmiy texnikaviy axborot manbalari va ularning turlari
   
2. 
   Ilmiy mavzusi va unga qo`yiladigan talablar.
   
3. 
   Ilmiy ishi
   

Ilmiy tadqiqotlar bilishning ilmiy tamoyillari yordamida konkret ob’ektni o’rganish maqsadida olib boriladi. Ushbu sohada ilmiy yo’nalish, ilmiy muammo va ilmiy mavzu kabi tushunchalar mavjud.

Ilmiy tadqiqot ishlariga kirishishdan oldin uning metodlarini, shakllarini, vositalarini to’g’ri tanlab olish va metodikani ilmiy asoslash lozim. Ilmiy tadqiqotlar muammoni yuzaga chiqarish, mavzuni tanlash va ma’lum bo’lgan ma’lumotlarni ob’ektiv tahlili uchun axborotni izlashdan boshlanadi. Axborotni izlashdan so’ng ilmiy izlanishlarga o’tiladi, ya’ni ilmiy ijodga kirishiladi. Bunda shaxsning evristik faolligi yangi nazariyani yaratishga olib keladi.
Ilmiy tadqiqot – fanning mavjudlik shaklidir. Fanning rivojlanishi dalillarni yig’ish, o’rganish va tizimlashtirish, mantiqan tekis ilmiy qonunni yaratish maqsadida ayrim va alohida qonuniyatlarni umumlashtirish va ochib berishdan boshlanadi. Bilishning alohida pog’onalarining dialektikasi tadqiqot faoliyatining turli shakllarini taxmin qiladi. Ular esa shartli ravishda axborotli va ilmiy izlanishlarga bo’linadi. Ushbu shakllarga ilmiy bilishning ikki darajasi ya’ni emperik va nazariy darajasi mos keladi. Emperik daraja bosqichida ma’lumotlar to’planadi, nazariy daraja bosqichida ular ilmiy nazariyaga sintez qilinadi.
Ilmiy yo’nalish deb, fanning muayyan tarmog’ida jamoaviy tarzda bajariladigan yirik fundamental, nazariy va amaliy masalalarni hal etishga bag’ishlangan ilmiy tadqiqot sohasiga aytiladi. Ilmiy yo’nalish kompleks muammolar mavzular va masalalar kabi tizilmaviy birliklarga ega.


Ilmiy muammo va Ilmiy mavzu

Ilmiy bilish muammoni xal qilish bilan bog’liqdir. Muammolarning bo’lmasligi tadqiqotlarning to’xtab qolishi va fanning bir joyda qotib qolishiga olib kelgan bo’lar edi.

Muammo deb, tadqiqot etishni talab etadigan murakkab ilmiy masalaga aytiladi. Muammo eski bilimlar bilan emperik va nazariy tadqiqotlar asosida topilgan yangi bilimlar orasida ziddiyat paydo bo’lganda vujudga keladi, ya’ni u muammoviy vaziyatning natijasidir.