Umurtqalilar

Ayirish oiganlari. Bir juft kompakt tanacha shaklidagi me- tanefrik buyrak chanoq bo'limining orqa devoriga taqa-lib turadi. Bu buyraklaming har qaysisidan bittadan siydik yo‘li chiqadi. Orqa dorzal tomondan siydik yo'li, qorin—ventral to­ mondan esa yupqa devorU siydik pufagi (64-rasm) kloakaga ochiladi. Kloakaning tashqi teshigi ko'ndalang yoriq shaklida.


Erkak kaltakesakning jinsiy organlari. Oq rangli oval tanachalar shaklidagi urug'donlar (64-rasm) umurtqa pog'onasi
bel bo‘limining ikki tomonida joylashgan. Urug‘donlardan bir qancha kanalchalar chiqadi va ular qo'shilib urug'don ortig‘ini hosil qiladi. Urug‘don ortig'i davom etib urug* yo'liga aylanadi. Urug‘ yo‘llari kloakaga ochilish oldidan siydik yo'llariga qo'shiladi va umumiy teshik orqali kloaka bo'shlig'iga ochiladi. Urug' ortig'i tana buyrak - mezone- fros oldingi qismining qoldig'i hisoblansa, urug' yo'llari esa
shu tana buyrak chiqarish yo'llari - volfov kanaliga go- mologdir. Kloakaning yonbosh devorlarida kopulyativ or­ ganlar bor. Bu organlar devori qon tomirlariga boy ikkita xaltachadan iborat. Jinsiy mayl qo'zg'aganda kopulyativ or­ ganlar kloaka teshigidan tashqariga bo'rtib chiqa oladi. Bu xilda tuzilgan kopulyativ organlar faqat kaltakesaklar bilan ilonlarga xos.
64-rasm. Erkak kaltakesakning siydik- tanosil sistemasi:
1-buyragi, 2-siydik pufagi, 3-urug‘doni, 4- urug‘don ortig‘i, 5-urug‘ yo‘li, 6-siydik-tanosil teshigi, 7- otalantiruvchi xaltachasi, 8-kloaka bo‘shlig‘i, 9-to‘g‘ri ichagi.
Urg'ochi kaltakesakning jinsiy organlari. Yuzasi tash­ qi tomondan g'adir- budur, noto'g'ri shaklli oval tanacha ko'rinishidagi ikkita tuxumdon (65-rasm) umurtqa pog'onasi
bel bo'limining ikki yonboshida joylashgan. Yupqa devorli


keng naychalardan iborat tuxum yo'llarming bir uchi gavda bo‘shlig‘ining oldingi, ikkinchi uchi kloakaning keyingi bo‘limiga mustaqil teshik bilan ochiladi. Tuxumdonning past­ ki qismi ko'pchilik hollarda kengayib bachadonni hosil qila­ di. Urg'ochilarda volfov kanallari reduksiyalangan. Yetilgan tuxumlar gavda bo‘shlig‘iga bu yerdan tuxum yo'lining voron­ kasi orqali tuxum yo'liga tushadi.