Тузувчи : Файзуллаева Н


 Resurslarni kayta taksimlash



Download 6,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet131/535
Sana25.01.2022
Hajmi6,61 Mb.
#409315
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   535
Bog'liq
Макроиқтисодиёт Янги УМК. 2021-2022 (1)

5. Resurslarni kayta taksimlash. 
 
Mamlakat xududlari va iktisodiyot tarmoklari o‘rtasida umumdavlat manfaatlarini xisobga 
olgan xolda resurslarni kayta taksimlash davlatning muxim funksiyalaridan biridir. 
Iktisodiyotning  tarkibiy  tuzilishini  takomillashtirish,  ijtimoiy  axamiyatli,  ammo  foyda 
ko‘rib  ishlamaydigan  tarmok  yoki  korxonalarni  ko‘llab  kuvvatlash  maksadlari    davlat  budjeti 
orkali daromadlar va resurslarni tamoklar orasida kayta taksimlash zaruriyatini tugdiradi.  
Bu  vazifa  barcha  tarmoklardan  olingan  solik  tushumlari  xisobiga  moliyalashtiriladigan 
markazlashgan  investitsiya  mablaglarini ustivor  tarmoklarga  yo‘naltirish,  shu  tarmoklarga  solik 
imtiyozlari, subsidiyalar, imtiyozli kreditlar ajratish orkali  amalga oshiriladi.  
Kommunal xo‘jalik, shu jumladan jamoat transporti kabi soxalar iktisodiyot tarmoklarining 
samarali  ishlashi,  normal  xayotiy  faoliyatni  yo‘lga  ko‘yish  uchun  zarur  xizmatlarni  ko‘rsatgani 
xolda rentabelli soxalar bo‘lmagani uchun xam davlat budjetidan dotatsiya oladilar. 
Mamlakat  xududlarining  resurs  saloxiyati  bir  xil  emasligi,  axoli  zichligi,  sanoat 
tarmoklarining rivojlanishi darajalaridagi farklar tufayli axoli jon boshiga to‘gri keladigan YaIM, 
sanoat  maxsuloti,  pullik  xizmatlar,  pullik  daromadlar  kabi  ko‘rsatkichlar    xududlararo  fark 
kiladi. Bu farklarning ukurlashuvi, o‘z navbatida milliy iktisodiyot samaradorligiga salbiy ta’sir 
ko‘rsatadi,    shunday  xam  rivojlanish  darojasi  past  xududlardan  kapital  kochishi  xolatlari  ro‘y 
berishi  mumkin.  Bu  esa  turli  xududlar  o‘rtasidagi  iktisodiy  rivojlanish  darajalarida  mavjud 
bo‘lgan farkni yanada chukurlashtiradi.  
Davlat    budjet-solik    va  pul  kredit  siyosati  vositalaridan  foydalangan  xolda  iktisodiy 
ko‘rsatkichlar  darajasidagi  xududiy  tengsizlik  darajasini  yumshatish  uchun  resurslarni  kayta 
taksimlaydi.  Resurslarga  boy,  sanoati  rivojlangan  xududlarning  davlat  budjeti  daromadlaridagi 
ulushi  yukori  bo‘lgani  xolda  budjet  mablaglari  xududlar  o‘rtasida  ijtimoiy  extiyojlarni  xisobga 
olgan xolda, kam rivojlangan xududlar riojlanishi darajasini jadallashtirish maksadlarini ko‘zlab 
taksimlanadi. 
Markazlashgan  budjetga  kelib  tushadigan  umumdavlat  soliklarining  xududlar  ixtiyorida 
koldiriladigan  ulushini  ko‘paytirish,  ayrim  xududlarga  kiritiladigan  investitsiyalar  xisobiga 
ishlaydigan  korxonalarga  solik  imtiyozlarini  berish,    ularni  imtiyozli  kreditlar  bilan  ta’minlash, 
erkin iktisodiy zonalar tashkil etish davlat xududiy iktisodiy siyosatining muxim elimentlaridan 
biridir.  
Xozirgi  zamon  iktisodiyotidagi  davlatning  muxim  funksiyalaridan  biri  barkarorlashtirish 
siyosatini  yuritishdir.    Davlatning  bu  funksiyasi    boshka  funksiyalar  bilan  chambarchas  boglik 
bo‘lgani xolda iktisodiy o‘sishni,  inflyatsiya sur’atlarini cheklashni, ishsizlik darajasini me’yor 
darajasida ushlab turishni, davlat budjeti va to‘lov balansi mutanosibligini xamda milliy valyuta 
almashinuv  kursi  barkarorligini  ta’minlash  kabilarni  o‘z  ichiga  oladi.  Bu  masalalar  o‘kuv 
ko‘llanmamizning  tegishli  mavzularida  atroflicha  ko‘rib  chikilishi  tufayli  bu  savolda  ularga 
to‘xtalmaymiz.  
  

Download 6,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   535




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish