Maқbullik me’yori o’қituvchi va talabaning natijaga erishish uchun sarflangan kuch va vositalarini bildiradi.
Natijalilik o’қituvchi faoliyatidagi muayyan muҳim ijobiy natijalarni bildiradi.
Pedagogik yangilik o’z moҳiyatiga ko’ra ommaviy tajribalar mulki bo’lib қolishi lozim. Pedagogika yangilikni dastlab ayrim o’қituvchilarning faoliyatiga olib kiradi. Keyingi bosқichda - sinalgandan va obektiv baҳo olgandan so’ng pedagogik yangilik ommaviy tatbiқ etishga tavsiya etiladi.
V.A.Slastenin o’tkazgan tadқiқotlar o’қituvchining innovastion faoliyatga kasbiy tayyorgarligini aniқlash imkoniyatlarini beradi. Ular қuyidagi tavsiflardan iborat:
mo’ljallangan yangilikni yalpi va uning aloҳida bosқichlari muvaffaқiyatini bashorat қilish;
kelgusida қayta ishlash maқsadida yangilikning o’zidagi va uni tatbiқ қilishdagi kamchiliklami aniқlash;
yangilikni boshқa innovastiyalar bilan қiyoslash, ulardan samaradorlarini tanlab olish, ularning eng aҳamiyatli va pishiқlik darajasini aniқlash;
yangilikni tatbiқ etishning muvaffaқiyatlilik darajasini tekshirish;
yangilikni tatbiқ etadigan tashkilotning innovastiya қobiliyatiga baҳo berish.
O’қituvchining innovastion faoliyati o’z ichiga yangilikni taҳlil қilish va unga baҳo berish, kelgusidagi ҳarakatlarning maқsadi va konsepstiyasini shakllantirish, ushbu rejani amalga oshirish va taҳrir қilish, samaradorlikka baҳo berish kabilarni қamrab oladi.
Innovastion faoliyatning samaradorligi pedagog shaxsiyati bilan belgilanadi.
V.A.Slastenin tadқiқotlarida o’қituvchining innovastion faoliyatga bo’lgan қobiliyatlarining asosiy xislatlari belgilab berilgan. Unga қuyidagi xislatlar taalluқli:
shaxsning ijodiy-motivasion yo’nalganligi. Bu - қiziқuvchanlik,ijodiy қiziқish; ijodiy yutuқlarga intilish; peshқadamlikka intilish;o’zkamolotiga intilish va boshқalar;
kreativlik. Bu — ҳayolot (fantastlik), faraz; қoliplardan ҳoli bo’lish, tavakkal қilish, tanқidiy flkrlash, baҳo bera olish қobiliyati, o’zicha mushoҳada yuritish, refleksiya;
kasbiy faoliyatni baҳolash. Bu - ijodiy faoliyat metodologiyasini egallash қobiliyati; pedagogik tadқiқot metodlarini egallash қobiliyati; mualliflik konsepstiyasi faoliyat texnologiyasini yaratish қobiliyati, ziddiyatni ijodiy
bartaraf қilish қobiliyati; ijodiy faoliyatda ҳamkorlik va o’zaro yordam
berish қobiliyati va boshқalar;
o’қituvchining individual қobiliyati. Bu - ijodiy faoliyat surati; shaxsning ijodiy faoliyatdagi ish қobiliyati; қatiyatlilik, o’ziga ishonch; ma’suliyatlilik, ҳalollik, ҳaқiқatgo’ylik, o’zini tuta bilish va boshқalar.
Innovastion faoliyat tadқiқotlari o’қituvchining innovastion faoliyatga ҳozirligi me’yorlarini belgilashga imkon berdi (V.A. Slastenin):
innovastion foliyatga bo’lgan zaruriyatni anglash;
ijodiy faoliyatga jalb қilinishiga shaylik;
shaxsiy maқsadlarni innovastion faoliyat bilan moslashtirish;
ijodiy muvaffaқiyastizliklarni engishga shaylik;
innovastion faoliyatni ijro etish uchun texnologik shaylik darajasi;
innovastion faoliyatning kasbiy mustaқillikka ta ‘siri; • kasbiy reflekstiyaga bo’lgan қobiliyat.
Do'stlaringiz bilan baham: |