Тупроқни ким таҳлил. Ас ўзг

Kaliyni aniqlash. 
Tayyor eritmadan 5-10 ml olib, hajmi 50 ml li kimyoviy stakanga 
solinadi va alangali fotometrda kaliy aniqlanadi. Bu xam grafik jadval 
yordamida hisoblanadi. K ni quyidagi formula orqali aniqlash mumkin: 
k = mg/100 gr quruq tuproq uchun 
a – grafik bo‘yicha K
2
O
ning konsentratsiyasi ko‘rsatkichi, mg; 
E – so‘rimning umumiy miqdori, ml; 
v – aniqlash uchun olingan so‘rim, ml; 
s – tuproq og‘irligi, g; 
1000 – 1 kg tuproq uchun hisoblash koeffitsiyenti. 
K – quruq tuproq uchun olingan ko‘rsatkich. 
Tuproq tarkibidagi nitratli azot miqdorini Granvald Lyaju usuli 
bilan aniqlash 
Tuproq tarkibidagi nitratlar havo namligidagi tuproqda aniqlanadi. 
Ular tuproqning singdirish kompleksiga kirmaydi va suvda yaxshi eriydi 

---

133 
Shuning uchun tuproqning pastki qatlamlariga yoki yuza qatlamlarga 
ko‘tarilishi mumkin. Nitratlarni tuproqdan distillangan suv yoki 0,1n KSl 
eritmasi orqali ajratib olish mumkin. 
Nitratlarni aniqlashning mohiyati – Granvald-Lyaju usuli ishqoriy 
muhitda disulfofenol kislota ta’sir ettirish yo‘li bilan suyuqlikning 
cho‘kmaga tushirishga asoslangan: 
С
6
Н
3
ОН
(
Н
SO
3
)
2
+ 3HNO
3
= 
С
6
Н
2
ОН
(NO
2
)
3 
+ 2H
2
SO
4 
+ H
2
О
Disulfofenolkislota
trinitrifenol 
Ishqor quyilgandan so‘ng sariq rangli nitrat hosilalari: 
С
6
Н
2
ОН
(NO
2
)
3 
+
КОН
= 
С
6
Н
2
(NO
2
)
3 
+ 
ОК
+ H
2
O 
Nitratlarni aniqlashga xlorid va ammiak tuzlari xalaqit beradi.