Toshkent yangiyul poligraph service

§. Silikatli materiallaming klassifikatsiyasi va ishlatilishi

Silikatlar, yarimsilikatlar, alyumosilikatlar aralashmasi yoki suyuqlanmalaridan tashkil topgan materiallarga silikatlar deb, ulaming ishlab chiqamvchi sanoat tarmog‘iga silikatlar sanoati deb ataladi. Silikatli materiallar kimyoviy tarkibi, olinish sharoiti xossalari va ishlatilish sohalariga qarab uch gumhga: keramika, bog'lovchi materiallar va shishaga bo‘linadi.

Keramika yunoncha «keramikos» so‘zidan olingan bo‘lib, giltuproq degan ma’noni anglatadi. Keramik materiallar va buyumlar asosan turli xildagi giltuproqlardan hamda ba’zi bir oksidlardan (Si0₂, MgO, A1₂0₃, Fe₂0₃, FeO, CaO va boshqalar) tayyorlanadi. Sopol materiallar va buyumlarni tayyorlashdagi umumiylik, pishirish jarayonida xomashyo yumshab, zarrachalaming bir-biriga yopishib yaxlitlanishidir. Bunda xomashyo tarkibidagi oson suyuqlanuvchi aralashmalaming mayda zarrachalari bilan sovush paytida mustahkam birikib, qattiq keramikaga, ya’ni sopol parchasiga aylanadi. Pishirish yaxlitlanish darajasiga qarab ikki xil, g‘ovak va zich pishgan keramika hosil bo‘ladi.

Birinchi guruhga: g‘isht, fayans, kafel (koshin), cherepitsa (tomga yopiladigan sopol), terrakota (jigarrang sopol), kulol va o‘tga chidamli buyumlar (shomot, dinas va boshqalar) kiradi.