Toshkent moliya instituti zulxumor toirovna abdalova zulxumor nazarovna tojiyeva


 .  Ishlab  chiqarish  kuchlarini joylashtirishning  asosiy  qo­



Download 6,69 Mb.
Pdf ko'rish
bet9/118
Sana18.01.2022
Hajmi6,69 Mb.
#387097
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   118
Bog'liq
Иқтисодий география.Абдалова З

2 . 
Ishlab  chiqarish  kuchlarini joylashtirishning  asosiy  qo­
nuniyatlari  va  tam oyillari
Ishlab  chiqarish  kuchlarini  joylashtirish  qonuniyatlariga 
quyidagilar  kiradi:
1.  Ishlab  chiqarishni  oqilona  va  sam arali joylashtirish;
2. 
Iqtisodiy 
rayonlarda 
va 
viloyatlarda 
x o bjaliklam i 
m ajm uali  rivojlantirish;
3.  M intaqalararo  va  m in taq alar  o ‘rtasida  h ud ud iy   m ehn at 
taqsim otini  chuqurlashtirish;
4. 
M intaqalarda 
iqtisodiy 
va 
ijtim oiy 
rivojlanish 
darajasidagi  nom utanosiblikni  b a rta ra f etish.
Ishlab  chiqarish  kuchlarini  joylashtirishning  asosiy  q o n u ­
niyatlari  bilan  b ir  qatorda,  m am lakatning  iqtisodiy  rivojla­
nishining  m a ’lum   bosqichlarida  ishlab  chiqarishni  hududiy 
taqsim lanish  tam oyillari  h am   m u him   rol  o ‘ynaydi.  Ishlab 
chiqarish 
kuchlarini  joylashtirish 
tam oyillarini 
xo'jalikni 
yuritish  m etodlari  sifatida  h am   k o ‘rish  m um kin.
B ozor  iqtisodiyoti  m unosabatlariga  o 'tis h   davrida  ishlab 
chiqarish  kuchlarini  joylashtirish  q u ‘yidagi  tam oyillarga  asos- 
lanadi:
A) 
Ishlab 
chiqarishni 
xom ashyo, 
yoqilg'i, 
energiya 
m anbalari  va  iste’m ol  rayonlariga joylashtirish.  Bu  tam oyilning 
am alga  osliishi  no oqilona  jih a td a n   u zoq   m asofalarga  yuk 
tashish  xarajatlarining  qisqarishiga  va  b a rta ra f etilishiga,  ishlab 
chiqarish jarayoni  b o ‘yicha  m eh n at  xarajatlarini  pasayishiga  va 
iqtisodiy  sam aradorlikning  osishiga  ohb  keladi.
B) 
B irinchi 
navbatda, 
eng 
sam arali 
b o ‘lgan  tabiiy 
resurslarni  o ‘zlashtirish  va  m ajm uali  foydalanish  tam oyili 
bozor  iqtisodiyoti  davrda  ju d a  m uh im dir.  M asalan,  Q ashqa- 
daryo  viloyatida  joylashgan  boy  neft  va  gaz  zaxiralarini  qazib 
olish  asosida  yoki  T oshkent  vUoyatidagi  rangli  m etall  konlari 
asosida  hududiy  ishlab  chiqarish  m ajm ualarini  (klasterlam i) 
tashkil  etish  va  rivojlantirish  shular jum lasidandir.
V)  Ekologik  vaziyatni  sog‘lom lashtirish,  tabiatn i  m uhofaza 
etish  va  tab iatd an   oqilona  foydalanishda  sam arali  tad birlam i 
q o kllash. 
Bunda, 
insonning  yashash  m u hitini  yaxshilash 
m aqsadida  fan  va  texnika  taraqqiyotining  ilg 'o r  yutuqlarini
14


qcVllash,  m intaqalarda  tab iatd an   foydalanish  boshqaruvini 
takom illashtirish,  ekologik  va  resurs  m u am m olarin i  hal  etish 
Shuningdek,  tabiatga  va  tabiiy  resurlardan  foydalanishga 
b o ‘lgan  m unosabatlarda  iqtisodiy  m as’uliyatni  shakllantirish 
nazarda  tutiladi.
G )  X alqaro  m eh n at  taqsim oti  im koniyatlaridan  keng  foy­
dalanish,  uzo q  va  yaqin  xorijiy  davlatlar  bilan  iqtisodiy  alo- 
q alam i  o ‘rnatish.  C h u n k i,  h ar  bir  m am lak atni  ishlab  chiqarish 
kuchlarini  joylashtirilishi  halqaro  m eh n at  taqsim oti  doirasida 
am alga  oshiriladi.  X orijiy  m am lakatlar  o'rtasidagi  iqtisodiy 
ham korlik  ishlab  chiqarish  kuchlarining  oqilona  va  sam arali 
rivojlanishini 
va 
o ‘z 
resurslardan 
keng 
foydalanishni 
ta'm in lay di.
Ishlab  chiqarish  kuchlarini  oqilona,  sam arali  jo y lash ­
tirishning  asosiy  m azm un i  va  m ohiyati  m ahsu lotlam i  ishlab 
chiqarish   u ch u n   k etadigan  xarajatlam i  m aksim al  darajada 
kam aytirishga,  m a 'lu m   hu du dlarda  xom ashyoni  qazib  olishdan 
boshlab,  tayyor  m ahsulot  ishlab  chiqargu ncha  b o ‘lgan  barcha 
ishlab  chiqarish  jarayonlarini  joylashtirishda  o ‘z  aksini  topadi. 
B unda  albatta,  islilab  chiqarishni  joylashtirish  om illarini 
e'tib o rg a  olish  alohida  aham iyatga  ega.

Download 6,69 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   118




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish