Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova

Transport korxonalari. 
Transport tashkilotlari barcha bo
4
g‘inlarda 
o‘z ahamiyati va muhimligi 
bilan alohida o 4rin tutadi. Transport 
tashkilotlarida muhim samaradorlik ko'rsatkichlari sifatida bir kilometr, 
bitta yoiovchi, tonna yukga qilingan xarajatlar darajasi baholanadi.
Qishloq xo‘jaligi. 
Qishloq xo‘jaligi korxonalari aktivlari tarkibida 
eng muhim element bu yer hisoblanadi. Boshqa aktivlardan farqli 
ravishda 
yer 
amortizatsiya 
qilinmaydigan 
aktiv 
hisoblanadi. 
Shuningdek, aktivlar qatorida biologik aktivlar salmog4i ham yuqori 
ulushni tashkil etadi. Faoliyat samaradorligi va natijaviyligidagi 
dinamik 
o'zgarishlar 
(o
4
sish) 
qishloq 
xo4jaligi 
korxonalarini 
rivojlanishining muhim omili hisoblanadi.
Moliyaviy soha. 
Moliyaviy kompaniyalarda aktivlar tarkibida 
asosiy ulushni qimmatli qog'ozlarga, ko'chmas mulkka va boshqa 
mstrumentlarga yo‘naltirilgan qisqa va uzoq muddatli investitsiyalar 
hajmi 
tashkil 
etadi. 
Shu 
sababli 
birinchi 
navbatda 
ushbu
9
mvestitsiyalaming sifatini baholashga.
Passivlar tarkibida eng yuqori ulushni albatta qarz mablag
4
lari 
tashkil etadi. Masalan banklar ushbu majburiyatlaming jami passivlar 
tarkibidagi salmog'i 90-95 foizga yetadi. Shu sababli, jalb qilingan qarz
195

---

mablag'larining qiymatiga, ularning qoplanishiga muhim ahamiyat 
beriladi.
Banklarning moliyaviy hisobotlari va ularning yuritilishi boshqa 
tarmoq korxonalaridan tubdan farq qiladi. Axborotlami olinishi va 
ularda m a’lumotlaming ochib berilishi yuzasidan albatta farqli jihatlarni 
tarkiblash mumkin.
Banklar uchun eng muhim samaradorlik ko‘rsatkichi sifatida 
aktivlar 
rentabelligi, 
xususiy 
kapital 
rentabelligi 
ko‘rsatkichlari 
baholanadi.