Toshkent moliya instituti baholash ishi va investitsiyalar kafedrasi

Quyidagi ma’lumotlar asosida kompaniya kapitalining bahosi

T/r	Kompaniya mablag’lari manbalarining nomi	Kapital qiymati, ming so’mda	Kapitaldagi ba’zi bir manbalarning salmog’i (%)da	Shu mablag’ manbasining bahosi (%)da
I.	Јz va jalb qilingan mablag’lar Shu jumladan:	114.000	76,5	18
1.1	Imtiyozli aktsiyalar	31.000	20,8	20
1.2	Oddiy aktsiyalar va taqsimlanmagan foyda	83.000	55,7	16
II.	Qarz mablag’lari Shu jumladan:	35.000	23,5	16
2.1	Uzoq muddatli kreditlar	8.000	5,4	8
2.2	Qisqa muddatli kreditlar	27.000	18,1	20
	JAMI	149.000	100	17,1

Muqobil investitsiya loyihalarini amalga oshirish

tahlili.

Loyiha	Keltirilgan investitsiyalar, ming doll.	Keltirilgan tushumlar, ming doll.	Foyda indeksi, RI	Loyiha reytingi
A B V G D E J Z I	10 000 30 300 80 120 160 600 150 000 120 000	24 000 80 360 78 170 240 680 190 000 175 000	2,4 2,67 1,2 0,98 1,48 1,5 1,13 1,27 1,46	2 1 7 9 5 3 8 6 4

Optimal samaraga ega loyihalar

Loyiha	Keltirilgan investitsiyalar, ming doll.	Keltirilgan tushumlar, ming doll.
B A E I	30 10 000 160 120 000	80 24 000 240 175 000
Jami	130190	199320

Savol-javob uchun savollar ro’yxati

1. 
   Kapital tarkibining nazariy asoslari nimalardan iborat?
   
2. 
   Kapital qiymatini baholashning zarurligi nimada?
   
3. 
   Loyihaning kapital byudjetini ishlab chiqish va u bo’yicha qarorlar qabul qilishni yoritib bering.
   
4. 
   Loyihani investitsiyalash imkoniyatlari va kapitalni muqobil ishlatish variantlarini tushuntirib bering.
   
5. 
   Loyiha qiymatini boshqarishning asosiy tamoyillarida nimalar ko’zda tutilgan?
   
6. 
   Investitsiya loyihalarini moliyalashtirish manbalari tarkibini tushuntirib bering.
   
7. 
   Investitsiya loyihalari kapital qiymatini boshqarishda qanday choralar olib boriladi?
   
8. 
   Investitsiya loyihasi qiymatini nazorat qilishning qanday usullari mavjud?
   

7-mavzu. Loyihaning ishlab chiqarish rejasi.

T/r	Xodimlar toifasi	Rejadagi soni	Xaqiqiy soni	Ta’minla-nishi
1.	Sanoat ishlab chiqarish xodim larining yillik o’rtacha ro’yxatdagi soni	2000	2000	100
2.	Shu jumladan, ishchilar	1620	1640	102,5
3.	Ulardan, bichuvchilar	300	320	106,7
4.	Tikuvchilar	920	940	102,2
5.	Yordamchi ishchilar	400	380	95,0
6.	ITX va xizmatchilar	240	204	85,0
7.	Boshqaruv xodimlari	160	156	97,5

Markazlashtirilgan manbalar hisobiga amalga oshiriladigan kapital qurilishni moliyalashtirish va kreditlash sxemasi

Bosqichlar	Tadbirlar	Muddatlar	Mas’ullar
1-bosqich	Tasdiqlangan Investitsiya dasturiga muvofiq buyurtmachilar qurilishlarning aniq va titul ro’yxatlarini, kelgusi yillar loyihalash ishlarining aniq ro’yxatlarini belgilab tartibda kelishib oladilar va tasdiqlaydilar	10 yanvargacha	Buyurtmachilar, pudratchilar
2-bosqich	Xizmat ko’rsatuvchi bankda moliyalashtirish boshlanadi	Yanvar	Buyurtmachilar, xizmat ko’rsatuvchi banklar
3-bosqich	Yilning dastlabki ikki oyida teng ulushlarda ishlar qiymatining 30 foizigacha miqdorda avans ajratiladi	Yanvar-fevral	Moliyalashtiruvchi organlar, buyurtmachilar, xizmat ko’rsatuvchi banklar
4-bosqich	Ob’ekt moliyalashtirish va ishlarni bajarish jadvallariga muvofiq berilgan avans hisobga olingan holda ob’ekt qiymatining 50 foiziga miqdorda joriy moliyalashtiriladi	Moliyalashtirish va ishlarni bajarish jadvallariga muvofiq	Moliyalashtiruvchi organlar, buyurtmachilar, xizmat ko’rsatuvchi banklar
5-bosqich	Pudratchi tomonidan qurilish ob’ekti qiymatining qolgan 50 foizini moliyalashtirish uchun xzimat ko’rsatuvchi bankda kredit rasmiylashtiriladi	Moliyalashtirish va ishlarni bajarish jadvallariga muvofiq	Pudratchilar, xizmat ko’rsatuvchi banklar
6-bosqich	Qurilish ob’ektni qiymatining 45 foizi miqdorida haq to’lanadi	Ob’ekt qabul qilingan kundan boshlab bir oy mobaynida	Moliyalashtiruvchi organlar, buyurtmachilar, xizmat ko’rsatuvchi banklar
7-bosqich	Qurilish ob’ekti qiymatining 5 foizi miqdorida haq to’lanadi.	Kafolatli muddat tugagandan keyin	Moliyalashtiruvchi organlar, buyurtmachilar, xizmat ko’rsatuvchi banklar

Korxonaning mehnat resurslari bilan ta’minlanganligi tahlili

Ishchilarning razryadlari	Tarif koeffitsenti	Bazis yili oxiriga ishchilar soni	Hisobot yili oxiriga ishchilar soni
1	1.0	100	60
2	1.30	150	130
3	1.69	200	220
4	1.96	600	650
5	2.27	350	330
6	2.63	220	250
Jami		1620	1640
Ishchilarning o’rtacha razryad tarifi		3.99	4.10
O’rtacha tarif koeffitsienti		1.96	2.0

Savol-javob uchun savollar ro’yxati

• 
  Investitsiya loyihalarini boshqarishda loyihaning ishlab chiqarish rejasining ahamiyati nimada
  
• 
  Investitsiya loyihalarining ishlab chiqarish rejasi nimalarni o’z ichiga oladi
  
• 
  Investitsiya loyihalari umumiy xarajatlari tarkibiga nimalar kiradi
  
• 
  Loyihada resurs va mahsulotga bo’lgan talablar qanday aniqlanadi
  
• 
  Investitsiya loyihalari qurilishning smeta qiymati ishlab chiqilishi tartibini aytib bering.
  

8-mavzu. Investitsiya loyihasini boshqarishni rejalashtirish va tashkil etish.

Banklarda loyihalarni moliyalashtirish jarayoni

Banklarda investitsiya loyihalarini boshqarish bosqichlari



Savol-javob uchun savollar ro’yxati

1. 
   Loyihani rejalashtirish, tashkil etish va nazorat qilish usullari va ularning mazmunini aytib bering.
   
2. 
   Loyihani boshqarishni tashkil qilishning maqsadi nimalardan iborat
   
3. 
   Rejalashtirish va boshqarishning tashkiliy bosqichlari nimalarni o’z ichiga oladi
   
4. 
   Loyihani nazorat qilish va tartibga solishning ahamiyati nimada
   
5. 
   Loyihadagi o’zgarishlarni boshqarish haqida tushuntirib bering.
   
6. 
   Investitsiya loyihalarini amalga oshirish monitoringi nimalarni o’z ichiga oladi?
   

9-mavzu. Loyiha risklarini boshqarish.

Investitsiya loyihasi riskilarini baholash usullari



Loyihani ishlab chiqish va amalga oshirish jarayonlarida risklarni boshqarish tizimining bosqichlari




Savol-javob uchun savollar ro’yxati

• 
  Investitsiya loyihalarini boshqarishda risklarning ahamiyati nimada?
  
• 
  Investitsiya risklarini boshqarish usullarini bilasizmi?
  
• 
  Investitsiya loyihalarini risklarini pasaytirish tadbirlari nimalardan iborat?
  
• 
  Investitsiya loyihalarini risklarining oldini olish tadbirlari nimalardan iborat?
  
• 
  Risklarning iqtisodiy mohihiyati nima?
  
• 
  Risklarni baholashning qanday usullari mavjud?
  
• 
  Risk va noaniqlik nima?
  

10-mavzu. Loyihaning sifat menejmenti.
Loyiha sifatini nazorati

Shuningdek, laboratoriyali, geodeziyali, metrologiyali

Sifat boshqarishning tizimli uslubi



Savol-javob uchun savollar ro’yxati

• 
  Investitsiya loyihalari sifatini boshqarish nima?
  
• 
  Investitsiya loyihalari sifatini boshqarishning qanday usullari mavjud?
  
• 
  Investitsiya loyihalari sifatini boshqarishni tizimini aytib bering.
  
• 
  Texnologiyalarga bo’lgan talab va uning sifatini tekshirish qanday amalga oshiriladi?
  
• 
  Ishlab chiqarishga joriy etiladigan xom ashyo, materiallar va yarim tayyor mahsulotlar sifatini baholash va nazorat qilish nima uchun zarur?
  
• 
  Loyihaning sifat menejmentining dasturida nimalar aks ettiriladi?
  

11-mavzu. Loyiha komandasini boshqarish.

Komanda shakillantirishdagi asosiy qiyinchiliklar


Komanda personalini boshqarish tizimi:

1. Personalni boshqarish tizimi:

A) Mehnat bozori. Xodimlarni kategoriyalar bo’yicha tasniflash;

B) Xodimlarni boshqarish tizimi.

2. Kadr siyosati:

A) Jamoaning shakllanishi;

B) Kadr siyosati.

3. Boshqaruvni tarkibiy reglamentlash va xodimlarni qabul qilish:

A) Boshqaruvni tarkibiy reglamentlash;

B) Xodimlarni qabul qilish.

4. Xodimlarni saralash:

A) Xodimlarni saralash;

B) Xodimlarni saralashda suxbat va sinov o’tqazish.

Savol-javob uchun savollar ro’yxati

1. 
   Investitsiya loyihasi komandasini boshqarishning zarurligi nimada?
   
2. 
   Investitsiya loyihasi komandasini boshqarishni joriy kilishning ahamiyatini tushuntirib bering.
   
3. 
   Investitsiya loyihasi komandasi faoliyatini nazorat qima uchun zarur?
   
4. 
   Investitsiya loyihasi komandasi xodimlarini boshqarishning asosiy vazifalari nimalardan iborat?
   
5. 
   Investitsiya loyihasi komandasida personalning ahamiyati nimada?
   
6. 
   Investitsiya loyihasi komandasini boshqarish tizimi nimalarni o’z ichiga oladi?
   

7. Loyihada kadrlar siyosati nimalarga qaratiladi?


12-mavzu. Loyihani yakunlash.







Savol-javob uchun savollar ro’yxati

1. 
   Investitsiya loyihalarini yakunlash masalalari urganiladi;
   
2. 
   Investitsiya loyihasini yakunlash va uni nazorat qilish ta’minlanadi;
   
3. 
   Daromadlar hisobiga investitsiyalar qoplanishi monitoringini olib boriladi;
   
4. 
   Loyiha bo’yicha shartnomalar yopiladi va loyihada chiqiladi;
   
5. 
   Loyihani ishga tushirishga tayyorlanadi.
   

1^ Ансофф И. Стратегическое управление – М,Экономика, 1989, с 68-69.

2^ Шумпетер И. Теория экономического развития (исследование пред­принимательской прибыли, капитала, кредита, процента и цикла конъ­юнктуры).-М.: Прогресс, 1982. - С. 159.

3^ Шумпетер, 1934. - С. 122.

4^ Шумпетер, 1934. - С. 125.

5^ Беренс В., П.М.Хавранек. Руководство по оценке эффективности инвестиций: Пер. с англ. перер. и дополн. Изд-во. – М.: «Интерэксперт», «Инфра-М», 1995. – С. 6.

6^ Золотогоров В.А. Инвестиционное проектирование: Учеб.пос. – Мн.: «Экоперспектива», 1998. – С. 33.

7^ Ғозибеков Д.Ғ. Инвестицияларни молиялаштириш масалалари. – Т.: «Молия», 2003. – Б. 76.

8^ Ғозибеков Д.Ғ. Инвестицияларни молиялаштириш масалалари. Т.: «Молия», 2003. – Б. 76.

9^ Каримов Н.Ғ. Инвестицияларни лойиҳавий молиялаштириш. «Бозор, пул ва кредит» журнали, 2000. – Б. 41.

10^ Бунда йиғма қурилишни ривожлантиришнинг асосий шарти – қурилиш индустриясининг бақувват моддий базасини – қурилиш конструкциялари ва блокларини ишлаб чиқариш бўйича заводалр – яратиш ҳисобланади.

11^ Нешитой А.С. Инвестиции: Учебник. – 4-е изд., перераб. и доп. – М.: «Дашков и К⁰», 2006. – С. 13.

12^ O’zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo’mitasi ma’lumotlari.