11- ma’ruza Mavzu: Kibermakonda elektron resursni xavfsizligini ta’minlashda tizimli yondashuv

11- Ma’ruza
Mavzu: Kibermakonda elektron resursni xavfsizligini ta’minlashda tizimli yondashuv. Tizimli yondashuv tushunchasi. Axborotni himoyalashning asosiy printsiplari. Tizimlilik, komplekslik, himoyaning uzluksizligi, boshqarishning egiluvchanligi va qo’llanuvchanligi, algoritmlarning va himoya mexanizmlarining ochiqligi, himoya choralari va vositalarini qo’llashdagi oddiylik.


Reja:
1. Tizimli yondashuv tushunchasi
2. Axborotni himoyalashning asosiy printsiplari.


Tayanch iboralar: Tizimli yondashuv, tizimlilik, komplekslilik, himoya uzluksizligi, boshqarish egiluvchanligi, qo`llanuvchanlik .

Hozirgi vaqtda axborot xavfsizligi bilan bog'liq keng tarqalgan va tahdidli hodisalarning keskin o'sishi kuzatilmoqda. Ushbu hujumlarning aksariyati xususiy, korporativ va davlat manfaatlarining keng doirasini nishonga oladi. Asosiy tahdidlarning rivojlanish tendentsiyalari quyidagilardan iborat:

- hujumlar sonining ko'payishi, ularning aksariyati katta yo'qotishlarga olib keladi;
- bir necha bosqichlarni o'z ichiga olishi va mumkin bo'lgan qarshi choralardan himoya qilishning maxsus usullarini qo'llashi mumkin bo'lgan hujumlar murakkabligining oshishi;
- deyarli barcha elektron (raqamli) qurilmalarga ta'siri, ular orasida mobil qurilmalar so'nggi paytlarda tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda va ular axborot xavfsizligi xavflariga eng sezgir;
- yirik korporatsiyalar, yirik sanoat ob'ektlari va hattoki davlat idoralarining axborot infratuzilmasiga hujum qilish holatlari ko'payib bormoqda;
- kompyuter texnologiyalari sohasida eng rivojlangan mamlakatlar tomonidan boshqa davlatlarga kiberhujumlar vositalari va usullaridan foydalanish.
AXBOROTNI HIMOYA QILISH PRINSIPLARI
Axborot xavfsizligini ta'minlashning dasturiy va apparat vositalarini yaratishda ishlab chiquvchilar axborot xavfsizligi, davlat sirlarini saqlash va avtomatlashtirilgan tizimlarda amalga oshirilayotgan ishlar sirini ta'minlash bo'yicha amaldagi davlat qonunlari va normativ hujjatlarida belgilangan asosiy tamoyillarga amal qiladilar.