Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi

Gidrofob, lipofil surtma asoslari 

 Gidrofob surtma asoslari guruhiga lipofil, uglevodorodli va silikonli asoslar kiradi. 

Lipofil  asoslarga  lipidlar  guruhidan  biri  bo‘lgan  yog‘lar  va  mumlar  kiradi.  Ular  xossalariga 

kura terining yog‘ ajratmalariga yakin turadi. Bu asoslar ushlab ko‘rilganda yog‘li dog‘ qoldiradi. 

Yog‘lar-yog  kislotalarining  triglitseridi  hisoblanadi.  Ko‘pincha  yumshoq  yog‘lardan  —  chuchqa 

yog‘i  va  ayrim  vodorod  bilan  to‘yintirilgan  yog‘lar,  qattiq  yog‘lardan  —  mol  yog‘i,  suyuq 

yog‘lardan  —  ayrim  o‘simlik  moylari  ishlatiladi.  Hamma  yog‘lar  suvda  erimaydi,  spirtda  kam 

eriydi, efir va xloroformda oson eriydi.  

Chuchqa yog‘i — Adeps suillus depuratus. Oq, yangi, achimagan bo‘lishi kerak. 34-36 

0

S da 

suyuqlanadi. Kislota soni 2 dan ortiq bo‘lmasligi kerak. Tarkibida 62-68% triolein (S

17

 N

35

SOON) 

saqlaydi.  Surtma  uchun  eng  yaxshi  asoslardan  biri  hisoblanadi.  CHuchka  yog‘i  terini  juda  yaxshi 

koplaydi,  dori  moddalarni  yaxshi  qabul  qiladi,  teri  orqali  yaxshi  suriladi,  suv  va  sovun  bilan 

yuvganda oson yuviladi. 

Mol yog‘i. (Sebum Bovinum). Yangi, oq, achimagan bo‘lishi kerak, suyuqlanish harorati 42-

50 

0

S,  tarkibida  53%  tripalmitin  va  tristearin,  45%  triolein  saqlaydi.  Suyuqlanish  haroratining 

yuqoriligi va terini koplash xususiyatiga kura surtma asosi sifatida chuchka yog‘idan keyin turadi. 

Kerak  bo‘lganda  surtmaga  qattiqlik  berish  uchun  chuchqa  yog‘iga  qo‘shib  ishlatiladi.  Qo‘y  yog‘i 

xossasi bo‘yicha mol yog‘iga o‘xshaydi, suyuqlanish harorati 44-51 

0

S.