Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Asosiy maqsadli makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar tahlili va prognozlariga e’tibor qaratadigan bo‘lsak, YaIM 2019-yilda 522 459 mlrd.so‘m bo‘lishi, 2020-yilda 642 978 mlrd.so‘m bo‘lishi, 2021-yilda 780 671 mlrd.so‘m bo‘lishi, 2025-yilda 1 326 329 mlrd.so‘m bo‘lishi, 2030-yilda 2 321 635 mlrd.so‘m bo‘lishi prognoz qilingan. YaIM o‘sish sur’atlariga e’tibor qaratadigan bo‘lsak, u quyidagicha prognoz qilingan: 2019-yilda 105,4 %, 2020-yilda 106,0 %, 2021-yilda 107,0 %, 2025-yilda 106,5 %, 2030-yilda 106,8 %.

3-jadval⁹

Asosiy maqsadli makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar prognozlari
№	Ko‘rsatkichlar	2018y. Fakt	Prognoz						O‘rtacha yillik, %
			2019y.	2020y.	2021y.	2025y.	2030y.	2019-2021		2022-2025	2026-2030	2019-2030		2030 yilning 2018 yilga nisbatan barobar
								yillar.		yillar.	yillar	yillar
								uchun		uchun	uchun	uchun
1	Yil oxiriga almashish kursi (davrida), so‘m/doll.	8 300	8 740	9 260	9 740	11 391	13 295
	yil oxiriga (davrida), so‘m/doll.AQSH	8 340	8 700	9 300	9 700	11 391	13 295
	o‘tgan yilga nisbatan, % da	102,2	105,3	106	104,3	103,8	102,5	105,2		104,1	103,1	104		1,6
	o‘rtacha yillik, so‘m/doll.AQSH	8 069	8 520	9 000	9 500	11 183	13 133
2	Inflyasiya, yil oxiriga, %	14,3	14,7	12,6	9,9	6,2	4,3
	o‘rtacha yillik, %	17,5	14,3	12,5	12	6,6	4,4
	INI	31,8	36	26,2	19	11,1	8,4
	yillik o‘rtacha, %
3	Qayta moliyalashtirish stavkasi, % da	16	16	14	12	8	5,5
4	Yig‘ma byudjet daromadlari, mlrd. so‘m.	102 711	121 823	149 979	182 742	342 709	646 929
	YAIM nisbatan % da	25,2	23,3	23,3	23,4	25,8	27,9
	Yig‘ma byudjet xarajatlari	105 388	129 626	153 982	182 492	343 920	658 691
	YAIM nisbatan % da	25,9	24,8	23,9	23,4	25,9	28,4
	Yig‘ma byudjet taqchilligi (profitsit)	-2 677	-7 803	-4 003	250	-19895	-34824,5
	YAIM nisbatan % da	-0,7	-1,5	-0,6	0	-1,5	-1,5
5	Kapital qo‘yilmalarning hajmi, mlrd.so‘m	107 333	145 898	181 530	222 143	379 772	746 870
	o‘tgan yilga nisbatan, % da	118,1	117	110,1	110,9	109	109,7	112,7		108,1	109,8	109,9		3,1
3-jadvalning davomi
	YAIM dagi ulushi, % da	26,3	27,9	28,2	28,5	28,6	32,2
	Kapital qo‘yilmalarning hajmi, mln.doll.	13 302	17 125	20 170	23 383	33 961	56 870
6	To‘g‘ridan-to‘g‘ri investitsiyalar hajmi, mln. doll.	1 817	3 694	3 865	4 450	6 710	12 666
7	Chakana tovar aylanmasi, mlrd.so‘m	131 768	157 840	187 353	223 415	393 282	683 757
	o‘tgan yilga nisbatan, % da	105,5	104,8	105,5	106,5	106,9	107,5	105,6		106,8	107,2	106,7		2,2
	deflyator			117,5	114,6	111,1	108,4
8	Tashqi tovar aylanmasi, mln.doll.	33 815	36 464	39 285	42 874	58 811	91 300
	o‘tgan yilga nisbatan, % da	127,3	107,8	107,7	109,1	107,8	109,6	108,2		108,2	109,2	108,6		2,7
9	Tovar va xizmatlar eksporti, mln.doll.	14258	15528,7	18580	20669	29039	42668,4
	o‘tgan yilga nisbatan, % da	113,6	108,9	119,6	111,2	108	108	113,3		108,9	108	109,6		3
10	Tovar va xizmatlar importi, mln.doll.	19557	20935	20705	22205	29771	48631,8
	o‘tgan yilga nisbatan, % da	139,6	107	98,9	107,2	107,7	107,8	104,4		107,6	107,7	106,9		2,5
11	Tashqi tovar aylanmasining saldosi, mln.doll.	-5 300	-5 406	-2 126	-1 536	-732	-5963	x			x			x

Inflatsiya darajasi o’zgarishi quyidagicha prognoz qilingan: 2019-yilda 14,7 %, 2020-yilda 12,6 %, 2021-yilda 9,9 %, 2025-yilda 6,2 %, 2030-yilda 4,3 %.

Qayta moliyalashtirish stavkasi o’zgarishi quyidagicha prognoz qilingan: 2019-yilda 16,0 %, 2020-yilda 14,0 %, 2021-yilda 12,0 %, 2025-yilda 8,0 %, 2030-yilda 5,5 %.

Yig‘ma byudjet daromadlari 2019-yilda 121 823 mlrd. so‘m, 2020-yilda 149 979 mlrd. so‘m, 2021-yilda 182 742 mlrd. so‘m, 2025-yilda 342 709 mlrd. so‘m, 2030-yilda 646 929 mlrd. so’mni tashkil qilishi prognoz qilingan.

Yig‘ma byudjet xarajatlari 2019-yilda 129 626 mlrd. so‘m, 2020-yilda 153 982 mlrd. so‘m, 2021-yilda 182 492 mlrd. so‘m, 2025-yilda 343 920 mlrd. so‘m, 2030-yilda 658 691 mlrd. so’mni tashkil qilishi prognoz qilingan.

To‘g‘ridan-to‘g‘ri investitsiyalar hajmi 2019-yilda 3 694 mln. doll., 2020-yilda 3 865 mln. doll., 2021-yilda 4 450 mln. doll., 2025-yilda 6 710 mln. doll., 2030-yilda 12 666 mln. doll.ni tashkil qilishi prognoz qilingan.

Chakana tovar aylanmasi 2019-yilda 157 840 mlrd. so‘m, 2020-yilda 187 353 mlrd. so‘m, 2021-yilda 223 415 mlrd. so‘m, 2025-yilda 393 282 mlrd. so‘m, 2030-yilda 683 757 mlrd. so’mni tashkil qilishi prognoz qilingan.

4. 
   O‘zbekiston iqtisodiyotni rivojlantirishning iqtisodiy prognozlari
   

Mamlakat iqtisodiyotini rivojlantirish va uni kelajakdagi holatini oldindan bilish muhim hisoblanadi. Chunki kelajakdagi bo‘ladigan holatlarga iqtisodiyotni tayyorlab borish kerak. Bunda doimo davlat mamlakatning makroiqtisodiy ko‘rsatkichlari prognozlariga suyangan holda ish olib boradi va shu orqali iqtisodiyotni doimo tartibga solib turadi.

4-jadval.¹⁰

Sanoatda ishlab chiqarishning iqtisodiy faoliyati sur’ati
Idora va korxonalar nomlari	2018y (fakt)	Prognoz						O‘rtacha yillik, %					2030 yilning 2018 yilga nisbatan,barobar
		2019y.	2020y.	2021y.	2025y.	2030y.	2019-2021y. Uchun		2022-2025y. Uchun	2026-2030y. Uchun	2019-2030y. Uchun
Sanoatda ishlab chiqarish sur’ati (ish va xizmat), o‘tgan yilga nisbatan, %	110,6	105,2	106,3	108,0	107,5	108,2	106,5		107,2	108,0	107,4	2,3
Tog‘ kon qazish va karerlarni tayyorlash	128,2	104,8	104,9	106,5	103,0	102,7	105,4		103,4	102,8	103,6	1,5
Xom neft, tabiiy gaz, ko‘mir, ligita qazib olish	138,3	106,0	106,0	107,5	103,0	102,8	106,5		103,4	102,9	104,0	1,6
Metal rudalarni qazib olish	103,4	102,0	102,0	104,0	103,0	102,5	102,7		103,8	102,4	102,9	1,4
Boshqa tog‘ konchilik faoliyati	107,6	102,0	101,0	102,0	101,0	101,0	101,7		101,8	101,0	101,4	1,2
Qayta ishlash sanoati	106,4	105,4	106,8	108,5	108,5	109,3	106,9		107,9	108,9	108,1	2,5
Oziq-ovqat, ichimlik, tamaki mahsulotlarini ishlab chiqarish	95,8	104,0	106,0	108,0	107,5	107,5	106,0		107,6	107,5	107,1	2,3
To‘qimachilik, kiyim va koja buyumlarini ishlab chiqarish	108,5	108,1	109,6	111,0	108,2	108,2	109,6		108,6	108,0	108,6	2,7
Chop etish va yozib olinadigan materiallar	101,5	101,5	102,6	105,0	110,0	115,0	103,0		107,6	114,2	109,2	2,8
Koks va neftdan qayta ishlanadigan mahsulotlar	103,6	102,9	104,5	105,5	106,5	105,0	104,3		106,1	105,2	105,3	1,8
Kimyo mahsulotlari, rezina va plastmasa mahsulotlarini ishlab chiqarish	100,7	106,2	105,0	106,5	108,5	112,3	105,9		107,6	111,6	108,8	2,8
Asosiy farmatsevtika mahsulotlari va pereraratlarini ishlab chiqarish	109,9	102,0	102,2	105,5	109,2	112,0	103,2		107,7	110,3	107,7	2,4
Boshqa metal bo‘lmagan mineral mahsulotlarini ishlab chiqarish (qurilish materiallari)	104,6	104,5	106,2	106,5	108,0	109,0	105,7		107,3	108,5	107,4	2,3
Metallurgiya sanoati	103,5	102,0	101,8	104,0	105,0	104,0	102,6		104,8	104,2	104,0	1,6
Kompyuter, elektron va optik mahsulotlarirni ishlab chiqarish	127,3	102,6	105,0	111,0	115,2	114,0	106,2		113,1	114,3	111,9	3,8
Mashina va uskunalar, avtoulovlar, yarim pretseplar, boshqa transport uskunalar, tayyor metal buyumlarini ishlab chiqarish	148,7	108,5	110,4	112,0	111,5	112,8	110,3		110,0	112,0	110,9	3,4
Boshqa tayyor mahsulotlarni ishlab chiqarish	91,0	105,0	105,0	105,0	105,0	105,0	105,0		105,0	105,2	105,1	1,8
Elektro energiya bilan ta’minlash, gaz etkazib berish, bug‘ va havoni konditsiyalash	103,9	104,0	104,0	105,0	105,0	105,5	104,3		105,0	106,2	105,3	1,9
Suv ta’minoati, kanalizatsiya, chiqindilarni to‘plash va yo‘q qilish	111,9	105,8	106,3	107,0	108,0	108,0	106,4		108,2	108,1	107,7	2,4