махсулотлар, дори-дармон, мева) Ўзбекистон оркали Марказий Осиё
давлатлари бозорларига кириб боришига хам хизмат килиши шубхасиздир.
Ўзбекистон эса уз навбатида Покистон бозорига йўналтирилган
экспорт хажмини (пахта, полиэтилен, суюлтирилган газ, кабель, минерал
ўгитлар, галла, кишлок хўжалиги техникаси) кенгайтириш имкониятига эга
бўлади. Мисол учун, Покистон Ўзбекистон пахтасини учинчи давлатлар
оркали сотиб олар эди. Масалан 2006 йилда ўзаро товар айирбошлаш хажми
икки
хисса ортиб, 20 миллион АКШ долларини ташкил килди. Эрон
бандаргохлари оркали Покистонга юборилган Узбекистон пахтасининг
киймати бу кўрсаткичдан бир неча карра ортик. Шуларни инобатга олиб,
икки мамлакат рахбарлари савдо-икгисодий хамкорлик бўйича Ўзбекистон-
Покистон кўшма комиссиясининг фаолиятини такомиллаштиришга келишиб
олганлар. 2007 йилнинг бошида Исломободда комиссиянинг навбатдаги
мажлиси бўлиб ўтди. Покистон Бош вазирининг Ўзбекистонга ташрифи
асносида эса икки мамлакат ишбилармонларининг бизнес-форуми ташкил
килинди.
Покистонда Ўзбекистоннинг нафакат пахта ва ипагига, юртимизда
давом этаётган хусусийлаштириш жараёнига хам кизикиш катта. Энергетика
ва транспорт коммуникациялари сохасида амалга оширилаётган хамкорлик
истикболда тўкимачилик, кишлок хўжалиги каби сохаларда кўшма
корхоналарнинг кўпайишига олиб келиши мумкин.
Ўзбекистондаги
мавжуд
кулай
сармоявий мухит
покистонлик
ишбилармонларнинг юртимизга кизикишини тобора оширмокда. 2007 йилда
Ўзбекистонда Покистон сармояси иштирокида тузилган киркка якин корхона
фаолият кўрсатмокда. Улар ишлаб чикарган товарлар ва кўрсатган
хизматларнинг йиллик ўртача киймати 20 миллиард сўмга, экспорти хажми
эса 4 миллион АКШ долларига етади.
Тарихий ва маданий якинлик, айникса, ижтимоий сохадаги алокаларни
мустахкамлаш учун яхши омил бўлмокда. Икки мамлакат вакиллари
Ўзбекистон ва Покистонда амалга оширилаётган турли халкаро маданият ва
санъат фестивалларида,
жумладан, хар икки йилда Самаркандда
утказиладиган "Шарк тароналари" халкаро мусика фестивалида, илмий-
маърифий анжуманларда катнашиб келмокдалар. Олимлар тарихий-маънавий
меросга оид маданий ёдгорликларни, кўлёзмаларни тадкик этмокдалар.
Лекин бу борадаги имкониятлар хам тўла ишга солинаётгани йўк. Умуман,
маданий ва илмий доираларнинг, спортчиларнинг ўзаро алокаларини янада
кенгайтириш имкониятлари кўп.
Узбекистон Жанубий Осиёнинг етакчи мамлакати булган хиндистон
билан хам алокаларини кенгайтирмокда. 1993 йил 23-25 май кунлари
хиндистон Бош вазири Нарасимха Рао давлат ташрифи билан Узбекистонда
булди. Сафар кунларида Узбекистон Республикаси билан хиндистон
Республикаси уртасида давлатлараро муносабатлар ва хамкорлик
тамойиллари тугрисидаги шартнома, “Фойда ва мулкка икки ёклама
солик
солмаслик тугрисида”ги, “хаво йуллари тугрисида” ва “савдо-иктисодий
хамкорлик тугрисида”ги битимлар имзоланди. Узбекистон Президенти И.А.
Каримовнинг 1993 йил 17-19 август кунлари хиндистонга расмий ташрифи
чогида икки мамлакат уртасида “иктисодий, савдо ва илмий-техникавий
хамкорлик тугрисида”, “маданият, согликни саклаш, фан, техника, туризм,
спорт ва оммавий ахборот сохасида хамкорлик килиш тугрисида”ги
битимлар имзоланди. Узбекистон ва хиндистон уртасида хамкорлик кенгайиб
бормокда. 1995 йил 25 август куни Тошкент шахрида хиндистоннинг "Тата
Прожектс Лтд" фирмаси томонидан куриб битказилган 600 уринли
саломатлик зали, мажлислар хонаси, сервис хизмати, ер ости гаражи, сауна
барлари, катта ресторан булган замонавий мехмонхонанинг очилиши
фикримизнинг далилидир.
Узбекистоннинг хиндистон билан алокаларининг янги боскичга
кутарилишида Узбекистон Республикаси Президенти И.Каримовнинг 2005
йил 4-6 апрель кунлари шу мамлакатга амалга
оширган давлат ташрифи
алохида ахамият касб этади. Ушбу ташриф давомида Президент И.Каримов
билан хиндистон Президенти Абдул Калам ва Бош вазир Манмохан Сингх
уратсида музокаралар олиб борилди.
Шуни алохида таъкидлаш керакки хиндистон Марказий Осиё
Республикалари орасида Узбекистон билан якин иктисодий ва сиёсий,
маданий ва ижтимоий сохалардаги алокаларни ривожлантиришдан
манфаатдор эканлигини намоён этмокда. хозирги пайтда хиндистон билан
кушма асосга эга булган 30 дан ортик компаниялар Узбекистонда
муваффакиятли фаолият юритмокда. Биргина 2004 йилда икки мамлакат
уртасидаги товар айирбошлаш хажми 121 миллион АКШ долларидан ошиб
кетди.
хиндистон билан Марказий Осиё давлатлари уратсидаги хамкорлик
кизикиши нафакат иктисодий, балки геосиёсий омиллар билан хам
мустахкамланмокда. Зеро хиндистон бугун Жанубий Осиё минтакасида ёки
Марказий Осиё билан муносабатлардагина эмас, балки жахон хамжамиятида
узининг обру-эътибори ва салохияти билан юксак мавкега эга булиб
бормокда. Гарчи анча маданий тусда ёндашаётган
булса-да хиндистон
Марказий Осиёга худуди Россия, Хитой, АКШ ёки Япония сингари
геосиёсий объект сифатида карамокда. Шу нуктаи-назардан бугунги кунда
хиндистонга «учинчи дуне мамлакати» сифатида муносабат билдириш
ярамайди, балки аксинча, унга жуда жиддий геосиёсий уйинчи сифатида
муносабат килингандагина ижобий натижаларга эришиш мумкин.
Do'stlaringiz bilan baham: