Termodinamikaning birinchi qonuni. Ichki energiya. Gazning bajargan ishi



Download 0,79 Mb.
bet4/8
Sana16.03.2022
Hajmi0,79 Mb.
#497430
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
xO0XTxEjcihWYBv2ZZAbrmEhijKG5h6H4JOd3QCM(1)

4. Adiabatik jarayon
Tashqi muhit bilan issiqlik almashmaydigan jarayon adiabatik jarayon deb ataladi, ya’ni (Q = 0).



8.3 - rasm. AB – izoterma, AC – adiabata

Bu jarayon juda ham tez sodir boladigan jarayon hisoblanadi, shuning uchyn issiqlik almashinishga ulgurmaydi. Adiabatik jarayonga yaqin keladigan misollardan biri – ichki yonuv dvigatellaridagi gazning kengayishidir. Ideal gazning adiabatik kengayishi 8.3-rasmda keltirilgan.


Adiabatik jarayonda ideal gaz parametrlarini o‘zaro bog‘laydigan tenglamani topishga harakat qilamiz. Termodinamikaning birinchi qonunidagi



ideal gaz ichki energiyasi o‘zgarishini izoxorik issiqlik sig‘imi orqali ifodalaymiz:




, (8.21)

adiabatik jarayon uchun , u holda,




, (8.22)

Ideal gaz holat tenglamasiga ko‘ra ga teng, shuning uchun



yoki , (8.23)
, (8.24)
Natijada, adiabatik jarayon uchun quyidagi ifodaga ega bo‘lamiz:
, (8.25)
Ideal gaz uchun , yoki

Agar, nisbatni g bilan belgilasak, (8.25) ifoda quyidagi ko‘rinishni oladi:

bundan yoki adiabata tenglamalariga ega bo‘lamiz. Bu tenglamalar Puasson tenglamalari, = g nisbat esa Puasson koeffitsiyenti yoki adiabata ko‘rsatkichi deb ataladi.


Qaytar va qaytmas jarayonlar


Tizim bir qator termodinamik holatlardan o‘tib, o‘zining boshlang‘ich holatiga qaytadigan jarayon aylanma jarayon deb ataladi. Jarayonlar diagrammasida sikl yopiq egri chiziq bilan tasvirlanadi (8.4 - rasm).


Ideal gaz bajargan siklni, kengayish jarayoni (P1-a-V2) va siqilish (V2-b-P1) jarayonlariga ajratish mumkin. Gaz kengayishi jarayonida bajarilgan ish (P1 a V2 V2, b P1) yuza bilan aniqlanadi va musbat deb hisoblanadi.
Gaz siqilishida bajarilgan ish (2 b 1 V1, V2 a 2) yuza bilan aniqlanadi va manfiy deb hisoblanadi. Natijada, sikl bo‘yicha gazning bajargan ishi (1a 2b 1) yuza bilan aniqlanadi.






Download 0,79 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish