Tayyorlash va ularning malakasini oshirishni tashkil etish bosh ilmiy metodik markazi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

letter_e 
degan fayl 584,000 baytni tashkil etadi. Bzip2 ning –v (--verbose) 
variant yordamida faylning hajmini qanchaga kamaytirish borasida hisobot beradi. 
Bunda fayl 99,99 % ga kichrayadi.
$bzip2 –v letter_e 
letter_e: 11680.00:1, 0.001 bits/byte, 99,99% saved, 584000 in, 50 out. 
$ ls –l 
-rw-rw-r-- 1 sam sam 50 Mar 1 22:31 letter_e.bz2
Kichraygandan so`ng fayl 50 baytni tashkil etdi.Bzip2 utilitasi orqali faylni 
nomini 
.bz2 
kengaytmali faylga o`zgartirish mumkin.Bu nom faylni siqilganini 
,buni qaytadan ochmasdan turib ko`rib yoki pechatga berib yuborishdan eslatib 
turadi. Quyidagi haqiqatga yaqin bo`lgan misol zach.jpg nomli kompyuter 
grafikali rasm berilgan:
$ls –l 
-rw-r--r—1 sam sam 33287 Mar 1 22:40 zach.jpg 
Bzip2 utilitasi orqali ushbu faylni hajmini faqat 28 % ga kamaytirish 
mumkin chunki rasm allaqachon siqilgan formatda: 
$ bzip2 –v zach.jpg 
zach.jpg: 1.391:1, 5.749 bit/byte, 28.13% saved, 33287 in, 23922 out. 
$ls –l 
-rw-r--r-- 1 sam sam 23922 Mar 1 22:40 zach.jpg.bz2 
bunzip2vabzcat: siqilganfaylniqaytadanochish 
bunzip2utilitasiyordamidasiz 
bzip2 
bilansiqilganfaylniqaytadantiklashingizmumkin.
$ bunzip2 letter_e.bz2 
$ ls –l 
-rw-rw-r-- 1 sam sam 584000 Mar 1 22:31 letter_e 
$ bunzip2 zach.jpg.bz2 
$ ls –l 
-rw-r--r-- 1 sam sam 33287 Mar 122:40 zach.jpg 
Bzcat utilitasi bzip2 bilan siqilgan fayllarni ekranga chiqaradi. Cat ni .bz2 

---

III. NAZARIY MATERIALLAR 
45 
fayllariga teng kuchli holda, bzcat siqilgan ma`lumotlarni qayta ochib ularni 
ichidagi axborotni ekranga chiqaradi. Cat ga o`xshab ,bzcat faylni ichini 
o`zgartirmaydi. Quyida keltirilgan kanal bzcatning chiqishi head uchun kiruvchiga 
yo`naltiriladi faylning birinchi ikkita qatorini ekranga chiqarish uchun. 
$bzcat letter_e.bz2 | head -2 
eeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee
eeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee 
Bzcat ishga tushgandan so`ng, letter_e.bz nomli faylning ichki qismi 
o`zgarmaydi, fayl esa diskda siqilgan holda saqlanaveradi. 
Bzip2recover utilitasi orqali cheklangan miqdorda ma`lumotlarni tiklashga 
yordam beradi. Bzip2recover buyrug`i orqali siqilgan faylning zararlangan 
qismlarini tiklashga yordam beradi.