|
9-жадвал
ЎРГАТИШ БОСҚИЧЛАРИ.
Дастлабки ўрганиш
|
Чуқур ўрганиш
|
Такомил ва мустаҳкам
|
|
ўрганиш
|
Мақсад ўрганиш жара-
|
Мақсад илгари хато қилин-
|
Мақсад амалиётда ҳара-
|
ёнида шуғулланувчилар
|
ган қўпол техника кўник-
|
кат фаолиятини такомиллаш-
|
ҳаракат техникасининг асо-
|
маларини аниқлаш ва йўқ
|
ган ҳолда егаллашни
|
сини ўзлаштириш. Бу бос-
|
қилишга интилиш. Бу бос-
|
таьминлаш. Хусусий вази-
|
қичнинг хусусий вазифалари
|
қичнинг асосий вазифалари:
|
фалар қуйидагилардан иборат:
|
қуйидагилардан иборат:
|
а) Ўрганилаётган ҳара-
|
а) Ҳаракат кўникма
|
а) шуғулланувчиларда
|
катларнинг қонуниятиаш-
|
ҳаракат малакаси ҳосил
|
ҳаракат фаолияти бўйича
|
тиришни янада чуқурроқ
|
бўлиш учун ҳаракатларни
|
тўлиқ тасаввур ҳосил бўлиши
|
тушунтириш,
|
ҳар хил вариантда бажариш.
|
учун у тўғрисида асосли
|
б) Ўрганилаётган ҳара-
|
б) Олдинги босқичда йўл
|
тушунча ҳосил қилиш,
|
катлар техникасининг
|
қўйилган хатони йўқ
|
б) Янги ҳаракадарни
|
деталларини ўргатиш ва
|
қилиш.
|
ўргатиш учун шуғул-
|
аниқлаш,
|
в) Асосан техникани
|
ланувчиларнинг билимини
|
в) Ҳаракатларни бутунлай
|
ўзлаштириш ва мустаҳ-
|
ҳаракатлар тўғрисида керак
|
аниқ бир текис, осон бажа-
|
камлашга еришиш зарур.
|
бўлган елементлар билан
|
ришга интилиш,
|
г) Ҳаракат фаолиятини
|
тўлдириб бориш,
|
г) Ҳаракатни турлича
|
максимал даражада аниқ
|
в) Ҳаракатларни бутунлай
|
бажариш имкониятини
|
бажаришга еришиш.
|
бажаришга еришиш,
|
олдиндан яратиш.
|
Амалга ошириш методлари:
|
г) Ортиқча мускул куч-
|
Амалга ошириш методлари
|
1. Такрорий стандарт машқ
|
ланишлами ва ортиқча
|
1. Яхлит ўргатиш.
|
методи.
|
кераксиз ҳаракатларни йўқ
|
2. Сўз методи.
|
2. Такрорий ўзгарувчан
|
қилиш. Амалга ошириш
|
3. Кўргазмали метод.
|
машқ методи.
|
методлари.
|
4. Мусобақа методи.
|
3. Онглилик ва фаоллик.
|
1. Сўз методи.
|
|
4. Мунтазамлик.
|
2. Кўргазмали метод.
|
|
|
3. Бўлиб-бўлиб ўрганиш
|
|
|
методи.
|
|
*
|
III БОБ. ҲАРАКАТ СИФАТЛАРИНИ ТАРБИЯЛАШ.
ҲАРАКАТ МАЛАКАЛАРИ НИ ШАКЛЛАНТИРИШ ВА ЖИСМОНИЙ СИФАТЛАРНИ ТАРБИЯЛАШ
Жисмоний тарбия жараёнида бола педагог раҳбарлигида дастурда кўзда тутилган ҳаракат малакасини ва кўникмасини егаллайди. Турли ҳаракатларга ўргатиш жараёнида малака ва кўникмалами шакллантириш жисмоний сифатларни тарбиялаш билан узвий боғлиқликда амалга оширилади. Жисмоний сифатларни ривожлантириш жараёнида ўқувчиламинг жисмоний машқларнинг янги шаклларини егаллаш қобилиятлари ошиб боради. Жисмоний маданият назариясида ҳаракат малакаси ҳаракат техникасини егаллаш даражаси билан белгиланади. Ҳаракат малакасининг икки тури фарқланади: улардан бири яхлит ҳаракат фаолиятини амалга оширишда, иккинчиси, айрим, мураккаблигига кўра турлича ҳаракатларда ифодаланади.
Ҳаракат малакаси - ҳаракат техникасини егаллаш даражаси бўлиб, унда ҳаракатларни бошқариш автоматик тарзда кўчади ва ҳаракатлар ўзининг жуда ишончлилиги билан ажралиб туради.
Ҳаракат малакаларириинг бола учун амалий аҳамияти жуда катта. Ҳосил қилинган кўникмалар жисмоний, руҳий кучлами тежамкорлик билан сарф етиш, яхлит ҳаракат фаолиятига кирувчи ҳаракатларни тез ва аниқ бажариш имконини беради. Улар онгли равишда машқлар бажариш натижасида унинг бажариш усули ва қоидаларини такомиллаштириб борадилар ва шу малакага биноан машқларни маьлум бир вақт оралиғида техник жиҳатдан тўғри бажара олиш қобилиятини сақлаб қоладилар. Ҳаракатларнинг уюшган ҳолда, аниқ ва тез бажариш болаларнинг руҳиятини бардам қилади.
Жисмоний сифатларни тарбиялаш жисмоний тарбиянинг асосий вазифа-ларидан биридир. Жисмоний сифатлар бола организмининг морфофунксионал, псIXофизиологик ва биологик хусусиятлари билан боғлиқ.
Жисмоний сифатларни, ҳаракат кўникмаларини ўргатиш билан биргаликда тарбиялаш боланинг такомиллашувига, танасининг соғломлашувига, ҳиссий руҳининг кўтарилишига таьсир кўрсатади, болалар ҳаракатларни тобора ишонч билан бажарадилар, янги ҳаракатларни тезроқ, осон бажарилишига, юқори натижаларга еришишга интиладилар, ижобий мустақиллик кўрсатадилар.
Асосий жисмоний сифатларнинг (тезкорлик, чаққонлик, чидамлилик, куч я егилувчанлик) ривожланиши ҳаракат малакаларининг шаклланиши билан узвий боғлиқ. Ана шу жараёнга хизмат қилувчи машқлар қатьий изчилликда ва ҳаракат таьсири мураккаблаштирилган ҳолда жисмоний тарбия дарслари таркибига, ўйин соатларига, спорт машқларига ҳамда ўқувчи
ламинг мактабдан ва синфдан ташқари спорт тадбирлари таркибига киритилади. Ҳаракат кўникмаларини шакллантиришга еьтибор, айниқса, мактаб кун тартибида олиб бориладиган жисмоний соғломлаштириш тадбирлари давомида амалга оширилиши керак. Катта танаффусларда ўтказиладиган ҳаракатли ўйинлар, дарс бошланишидан олдин ўтказиладиган ерталабки гимнастика, сайрлар, синфдан ташқари олиб бориладиган оммавий тадбирларнинг барчаси жисмоний сифатлар тарбияланишига имкон яратади. Ҳар бир жисмоний сифат учун алоҳида ўзига хос машқлар мажмуаси танланади ва махсус усулда бажартирилади.
Do'stlaringiz bilan baham: |
