Tarixiy yordamchi fandan

1960 yillarda Turkiston shahriga yaqin bir joyda loyga bitilgan bitiktosh topiladi. Uchta belgini hisobga olmaganda bitik Orxun yozuviga mansub. Bu loy bitik o‘ziga xos tumor bo‘lgan. Bu belgilar ijodkori noma’lum, lekin bu belgilar o‘sha davr bilan shug’ullanuvchi olimlarning aytishicha yunon alifbosidan olingan. E.D. Palivanov turk- yunon yozuvlarini turkiy muhitning o‘zida paydo bo‘lganligi haqidagi fikrni bildiradi. Qadimgi turkiy yozuvi 38 harfdan iborat bo‘lib, 4 harf unli, qolgan 34 harf unsizdir. Yana ba’zan -a -e, -o -u, -yu harflari uchun bir harf qo‘llanilgan. Bu qadimgi yozuv o‘ngdan chapga qarab yozilgan va so‘zlar orasiga ikki nuqta (:) qo‘yilgan. Demak, shuni xulosa qilishimiz mumkinki, qadimgi turk yozuvi mil. avv. V asrda paydo bo‘lgan va asosan oramiy yozuvi asosida shakllangandir. Markaziy Osiyo xalqlari yozuvning sodda, ibtidoiy shakllaridan mil. avv. I ming yillikdayoq voz kechib, mil.avv. VI asrdayoq alifboli yozuv tizimlari, xususan, oramiy yozuvi bilan tanishganlar. Olimlarning fikricha, Avesto kitobi mil. avv. VIII–VII asrlardayoq kitob holatiga keltirib yozib olingan bo‘lsa, demak, ajdodlarimiz mil. avv. VII arsdayoq yozuvning alifboli darajasiga erishganlar.

• 1960 yillarda Turkiston shahriga yaqin bir joyda loyga bitilgan bitiktosh topiladi. Uchta belgini hisobga olmaganda bitik Orxun yozuviga mansub. Bu loy bitik o‘ziga xos tumor bo‘lgan. Bu belgilar ijodkori noma’lum, lekin bu belgilar o‘sha davr bilan shug’ullanuvchi olimlarning aytishicha yunon alifbosidan olingan. E.D. Palivanov turk- yunon yozuvlarini turkiy muhitning o‘zida paydo bo‘lganligi haqidagi fikrni bildiradi. Qadimgi turkiy yozuvi 38 harfdan iborat bo‘lib, 4 harf unli, qolgan 34 harf unsizdir. Yana ba’zan -a -e, -o -u, -yu harflari uchun bir harf qo‘llanilgan. Bu qadimgi yozuv o‘ngdan chapga qarab yozilgan va so‘zlar orasiga ikki nuqta (:) qo‘yilgan. Demak, shuni xulosa qilishimiz mumkinki, qadimgi turk yozuvi mil. avv. V asrda paydo bo‘lgan va asosan oramiy yozuvi asosida shakllangandir. Markaziy Osiyo xalqlari yozuvning sodda, ibtidoiy shakllaridan mil. avv. I ming yillikdayoq voz kechib, mil.avv. VI asrdayoq alifboli yozuv tizimlari, xususan, oramiy yozuvi bilan tanishganlar. Olimlarning fikricha, Avesto kitobi mil. avv. VIII–VII asrlardayoq kitob holatiga keltirib yozib olingan bo‘lsa, demak, ajdodlarimiz mil. avv. VII arsdayoq yozuvning alifboli darajasiga erishganlar.