Tarixiy yordamchi fandan

Aslida Devashtich Tarxunning ikki o‘g‘liga homiy bo‘lgan va taxtning vorisi deb ana shu ikki bolani bilgan. Shuning uchun 710 yildan boshlab Sug‘d podshosi hisoblangan Tarxunning akasi Gurakning hayot bo‘lishiga qaramay Devashtich ham o‘zini Panjikent hokimi, Sug‘d podshosi deb e’lon qilgan. Arablar siyosati natijasida, ko‘pchilik zodagonlar arablar tomoniga o‘tgan. Sug‘d podshosi Gurak ham Devashtichning taxtga da’vosidan va xalq orasidagi qo‘zg‘olondan qo‘rqib arablar tomoniga o‘tib ketgan. Oramiy yozuvi asosida yana Xorazm yozuvi kelib chiqqan. Bu yozuvning mil. avv. V–IV asrlarga oidlari Oybuyirqal’adan topilgan. Sug‘d yozuvi va xorazm yozuvlari asosida 25 harfdan iborat Toxariston yozuvi shakllangan, bu yozuv ko‘ndalangiga chapdan o‘ngga qarab bitilgan. Sug‘d yozuvi asosida turk yozuvi shakllangan, bu yozuv fanda ko‘k turk yoki, runik bitiklari deyiladi. Sibir, Mo‘g’iliston (Tunyuquq, Kultegin, Bilga Hoqon, Ongin bitiklari), Oltoy, Markaziy Osiyo (Farg’ona, Ettisuv, Zarafshon vodiysi)dan topilgan. 38–40 harfdan iborat bo‘lgan. Oramiy yozuvi asosida yana kushon (bu yozuv burchakli, to‘trburchakli va aylana shaklda bo‘lgan) – baqtriya yozuvi shakllangan, bu yozuv qoldiqlari qadimgi Termiz shahridan topilgan. Baqtriya yozuvidan esa, eftaliylar yozuvi (25 harfli) shakllangan. Sug‘d yozuvi va xorazm yozuvlari asosida yana bir yozuv uyg’ur yozuvi kelib chiqqan, uyg’ur yozuvidan manjur hamda mo‘g’ul yozuvlari shakllangan.

• Aslida Devashtich Tarxunning ikki o‘g‘liga homiy bo‘lgan va taxtning vorisi deb ana shu ikki bolani bilgan. Shuning uchun 710 yildan boshlab Sug‘d podshosi hisoblangan Tarxunning akasi Gurakning hayot bo‘lishiga qaramay Devashtich ham o‘zini Panjikent hokimi, Sug‘d podshosi deb e’lon qilgan. Arablar siyosati natijasida, ko‘pchilik zodagonlar arablar tomoniga o‘tgan. Sug‘d podshosi Gurak ham Devashtichning taxtga da’vosidan va xalq orasidagi qo‘zg‘olondan qo‘rqib arablar tomoniga o‘tib ketgan. Oramiy yozuvi asosida yana Xorazm yozuvi kelib chiqqan. Bu yozuvning mil. avv. V–IV asrlarga oidlari Oybuyirqal’adan topilgan. Sug‘d yozuvi va xorazm yozuvlari asosida 25 harfdan iborat Toxariston yozuvi shakllangan, bu yozuv ko‘ndalangiga chapdan o‘ngga qarab bitilgan. Sug‘d yozuvi asosida turk yozuvi shakllangan, bu yozuv fanda ko‘k turk yoki, runik bitiklari deyiladi. Sibir, Mo‘g’iliston (Tunyuquq, Kultegin, Bilga Hoqon, Ongin bitiklari), Oltoy, Markaziy Osiyo (Farg’ona, Ettisuv, Zarafshon vodiysi)dan topilgan. 38–40 harfdan iborat bo‘lgan. Oramiy yozuvi asosida yana kushon (bu yozuv burchakli, to‘trburchakli va aylana shaklda bo‘lgan) – baqtriya yozuvi shakllangan, bu yozuv qoldiqlari qadimgi Termiz shahridan topilgan. Baqtriya yozuvidan esa, eftaliylar yozuvi (25 harfli) shakllangan. Sug‘d yozuvi va xorazm yozuvlari asosida yana bir yozuv uyg’ur yozuvi kelib chiqqan, uyg’ur yozuvidan manjur hamda mo‘g’ul yozuvlari shakllangan.