Tangriberganov ilyosning

Dars tipi: aralash

Dars qoidasi: 1.Do’stingni hurmat qil

2.O’yla,fikrla, izlan

3.Qo’l ko’tarip javob ber

4.Faollikni ko’rsat

5. Vaqtni teja

6. Tinichlikni saqla

Dars jihozlari: 7-sinf fizika darsligi, tarqatma materiallar, grafoproektor, kompyuter, ekran, videoproektor, shatrang’ taxtasi, o’yinchoq aravacha va tusiq hosil uchun qum , koptokcha, ipga osilgan sharcha, rag’bat kartochkalari.

Darsda qo’llaniladigan metod va usullar: fikrlash, ko’rgazmalilik, guruhlarda ishlash

Dars moduli

№	Mazmuni	Vaqti (45 min)	Metod	kompitensiya	Kerakli jihozlar
1	Tashkillashtirish	2	Kichik guruh	TK1,TK2,TK3	Rasmli didaktik materiallar
2	Guruhlarga vazifalar berish orqali, o’tilgan mavzuni so’rash	10	Taqdimot	TK1,TK2,FK1	Har bir guruh uchun taqdimot va magnit,temir bo’lagi, idishda suv, po’kak, o’chirg’ich, koptok, sharcha, arqon,va…
3	Tarqatma materiallar orqali so’rash	5	“Topqirlik” mashqi	TK1,TK2,TK3 FK2	Dinamometr “Shatrang’ taxtasi” Tarqatma savollar
4	Yangi mavzuni tushuntirish	16	“Tushintirish” “Kichik tajribalar”	TK1,TK4,TK3 FK1, FK3	Plakatlar,kompyuter, grafopraektor, ekran, o’yinchoq aravacha, qum, o’yinchoq mashina, tosh, ipga osilgan sharcha va qaychi.
5	Mustahkamlash,	5	Dominoli boshqotirma	FK1,TK2,TK3	savollar
6	Yakunlash	5	Rag’batlantirish	TK3,FK1	“Eng faol” guruh va “Eng faol” o’quvchini aniqlash
7	Uyga topshiriq berish	2	Mustaqil o’rganish	TK2,TK3	darslik

a) Tashkillashtirish: Sinfga kirib o’quvchilar bilan salomlashaman, navbatchi o’quvchi axborotini tinglab davomatni aniqlayman. Sinfdagi o’quvchilarning darsga tayyorgarligi, sinfning tozaligiga e’tibor beraman.

Ma’naviyat daqiqasi:

O’qituvchi: Xush azizlar bizlar dekabr oyida qanday muhim sanalarni bilamiz?

O’quvchilar:

• 
  8-dekabr Konstitutsiya kuni;
  
• 
  10-dekab O’zbekiston Respublikasi madhiyasi qabul qilingan kun;
  
• 
  Kirib kelayotgan yangi yil….
  

O’qituvchi: o’tgan darsda uyga berilgan topshiriq nima edi?

O’quvchi: o’tgan darsda biz jismlarning o’zaro ta’siri. Kuch mavzusi bilan tanishgan edik.

O’tgan mavzuni so’rashdan oldin darsni kichik guruhlarda olib boramiz. Sinfni uch guruhga ajratamiz (Guruhlarga ajratish uchun rasmli didaktik materiallardan foydalanaman)

1-guruh “Arximed” guruhi

2-guruh “Nyuton” guruhi

3-guruh “Galiley” guruhi

O’qituvchi jurnalda bahosi kam bo’lgan 6 ta o’quvchini birma-bir doskaga chaqirib “Shatrang’” taxtasidagi raqamlardan ixtiyoriy birini olishni so’raydi va shu raqam ostida yashiringan savollarga javob oladi. O’quvchilar javoblariga muofiq rag’batlantiriladi.

1.Harakat qonunlari deb nimaga aytiladi?

2. Kuch deb nimaga aytiladi?

3. Kuch qanday harf bilan belgilanadi va (6-sinfda o’rganilgan) kuch formulasi?

4.Xalqaro birliklar sistemasida kuchning birligi qilib qanday kattalik qabul qilingan?

5.Kuch qanday asbobda o’lchanadi va turlari?

6.Dinamika so’zining ma’nosi nima?

7. Qarama-qarshi yo’nalgan kuchlar yig’indisi?

8. Bir tomonga yo’nalgan kuchlar yig’indisi?

O’tgan mavzuni mustahkamlash maqsadida guruhlar ortasida “Fikringni tajribada ko’rsat” metodi bo’lib o’tadi.

B u shartda guruhlar o’tgan mavzuga bog’liq bir nechta kichik tajribalar namoyish etishadi va uni tushuntirib beradilar. O’qituvchi esa to’ldirib, rag’batlantirib boradi.

1-guruh 2-guruh 3-guruh
Yangi mavzuni tushuntirish.

Dinamikaning asosiy qonunlari uchta bo’lib, ular harakat qonunlari deyiladi. Ingliz olimiIsaak Nyuton kashf qilgan harakat qonunlari 1687 qilingan.Bu qonunlar uning sharafiga Nyuton qonunlari deb ataladi.

Jismning inersiyasi haqidagi dastlabki fikr XVII asr boshlaridaitalyan olimi Galileo Galiley tomonidan aytilgan. Inersiyaning paydo bo’lishiga har doim duch kelamiz.Masalan avtobus to’satdan yurib ketsa, uning ichida turgan odam orqaga munkib ketadi. Chunki bu odam o’zining tinch holatini saqlashga intiladi.

Yangi mavzuni ham o’quvchilarga topshiriq sifatida qo’shimcha tayyorlanib kelishlari berilgan edi. Shunga ko’ra guruhlar yana uchta tajribani namoyish qilishadi.

1-guruh.61-rasm

Tajriba o’tkazib kuraylik.

Qiyalikdan tushib kelayotgan aravacha qarshisiga qum to’kib quyqylik. Aravacha qumli tekislikka kelib urilib, to’xtaydi (61-a. rasm).

Agar qum ozroq sepilsa, u kattaroq masofaga borib to’xtaydi. (61-b rasm).

Agar qum umuman sepilmasa, kam qarshilik natijasida arava yanada uzoqroq masofaga borib to’xtaydi (61-d rasm).

O’qituvchi guruhlar ishini kuzatib, to’ldirib boradi. So’ng slayd namoyish qilinadi. O’quvchilar birinchi ta’rifni daftarlariga yozib qo’yishadi.

2-guruh. 62-rasm.

O’quvchilar o’yinchoq mashina va toshdan foydalanib tajriba o’tkazishadi.

A gar harakatlanayotgan avtobus to’satdan tormoz bersa, uning ichida turgan odam oldinga qalqib ketadi. Chunki bu holda odam o’zining harakatdagi holatini saqlashga intiladi.

Barcha jismlar inersiyaga ega.

Nyuton o’zidan oldin yashab ijod etgan olimlarning xulosalariga, o’zining kuzatish va tajribalari natijalariga asoslanib, inersiya qonunini quyidagicha ta’rifladi:

H ar qanday jism unga boshqa jismlar ta’sir qilmaguncha, o’zining tinch holatini yoki to’g’ri chiziqli tekis harakatini saqlaydi. Bu qonun Nyutonning birinchi qonuni deb ataladi.

3-guruh. 63-rasm.

O’quvchilar ipga osilgan sharchadan foydalanib tajriba o’tkazishadi.

O’qituvchi esa kuzatib, kamchiliklab bo’lsa to’ldirib boradi. So’ngra slayd namoyishi bo’ladi.

O’qituvchi har bir guruhning tajribalarini yana bir bor tushuntiradi va guruhlar ishini rag’batlantiradi. O’quvchilar esa mavzudagi asosiy qoidalar va tajribalarni qisqacha daftarlariga yozib olishadi.

Yangi mavzuni mustahkamlash:

Yangi mavzuni mustahkamlash maqsadida o’quvchilar bilan “Dominoli boshqotirma” bajariladi.

Boshqotirmadagi savollarga to’g’ri javob bergan o’quvchilar rag’batlantirilib boriladi.

Darsni yakunlash: Eng ko’p kartochka to’plagan o’quvchi va guruh “Eng faol o’quvchi”, “ Eng faol guruh” nominatsiyasiga ega bo’ladi. O’quvchilarning dars davomida olgan baholarini eshittiraman va kundalik daftarlariga qo’yib beraman.

O’quvchilardan bugungi darsda maqsadlaringizga erishdingizmi?-deb so’rayman va javoblarini olaman.

Uy vazifa: 19-mavzu va 72-75 betlarni o’qish hamda mavzu so’ngida berilgan savollarga javob topish, formulalar bahsiga tayyorgarlik ko’rib kelish.