Tadqiqotlari

Marketing 
muammolarini 
tasniflash 
belgilari
Tovar (xizmat)larni 
sotish bozori 
boʻyicha
Tovar (xizmat)larni 
ishlab  chiqarish  joyi 
boʻyicha
Tovar (xizmat)larni 
sotish vaqti boʻyicha
Tovar 
(xizmat)larning 
isteʼmolchilari 
boʻyicha

---

 
91 
 
holda qaraydigan bo‘lsak, bular o‘z navbatida bir qancha guruhlarga bo‘linadi. Ushbu 
guruhlarga quyidagilarni kiritish mumkin: 
- mahalliy ishlab chiqaruvchilar bo‘yicha marketing tadqiqotlari muammolari; 
-  chet  mamlakatlarda  ishlab  chiqaruvchilar  bo‘yicha  marketing  tadqiqotlari 
muammolari; 
-  mahalliy  va  chet  mamlakatladagi  ishlab  chiqaruvchilar  bo‘yicha  marketing 
tadqiqotlari muammolari. Bularni quyidagi rasmda ifodalash mumkin (4.2-rasm). 
 
 
4.2-rasm. Tovar (xizmat)larni ishlab chiqarish joyi bo‘yicha muammolar tasnifi 
 
Mahalliy  ishlab  chiqaruvchilar  bo‘yicha  marketing  tadqiqotlari  muammolari 
bevosita  ishlab  chiqarishning  qaysi  bozorga  mo‘ljallanganligi  bilan  ifodalanadi. 
Chunki  tovar  (ish  va  xizmat)larning  bir  qismi  ichki  bozorga  va  bir  qismi  tashqi 
bozorga  mo‘ljallangan  bo‘lishi  mumkin.  Bunda  qancha  tovar  qachon  va  qayerda 
sotilishini aniqlash ham o‘ziga yarasha tadqiqotlarni talab qiladigan muammolardir. 
Chet  mamlakatlarda  ishlab  chiqaruvchilar  bo‘yicha  marketing  tadqiqotlari 
muammolari  ham  o‘ziga  xos.  Chunki,  ularning  ishlab  chiqarish  jarayonlari 
o‘zlarining  talab  va  ehtiyojini  inobatga  oladi  va  narx  ham  bizdan  xoli  holda 
shakllanadi. Shu tufayli bir xil tovar o‘zimizda va xorijda ishlab chiqarilgan bo‘lsada 
narxi  turlicha  bo‘lishi  mumkin.  Endi  qaysi  tovar  bilan  muomila  qilish  masalasi  ham 
ma’lum darajada muammolarni keltirib chiqaradi. 
Ushbu muammolarning statistik ko‘rinishini quyidagicha ifodalash mumkin: 
    p