Tadqiqotlari

2.3-rasm. Marketing tadqiqotini tashkil qilish tipologiyasi 
 
Qattiq  turdagi  struktura  xodimlarining  majburiyatlar  doirasi  shartnoma  bilan 
qat’iy  belgilab  qo‘yiladi,  yumshoq  strukturalarda  xodimlarning  majburiyatlari 
taxminan  belgilanadi  va  sharoitga  bo‘ysunadi.  Mos  ravishda  marketing  tadqiqot 
faoliyati ham tashkil qilinadi.  
Ba’zida  marketing  tadqiqotlari  firma  apparatining  umumiy  sa’y-harakatlari 
bilan  amalga  oshiriladi,  bunda  tadqiqot  dasturlari  marketing  xizmatining  turli 
bo‘limlari – sotuv bo‘limi, transport bo‘limi, moliya bo‘limi, buxgalteriya bo‘limi va 
h.k.  bo‘yicha  taqsimlanadi.  Marketing  tadqiqotlari  bo‘limi  bu  ishlarni  tadqiqot 
faoliyatiga tegishli doirada umumlashtirish va muvofiqlashtirishi lozim.  
Keng  mahsulot  assortimentiga,  ta’minotchlar,  savdo  vositachilari,  mijozlar  va 
moliyaviy muassasalar bilan ko‘p sonli aloqalarga ega bo‘lgan  yirik korxonalar yirik, 
chuqur  strukturalangan  va  iyerarxik  tuzilgan  marketing  tadqiqoti  xizmatisiz 
muvaffaqiyatga erisha olmaydi.  
O‘rta  korxonalar  son  bo‘yicha  kamtarroq,  biroq  ancha  qattiq  strukturalangan 
xizmat  tashkil  qiladi.  Kichik  firmalar  kamdan-kam  hollarda  mustaqil  marketing 
xizmati  bo‘limlarini  tashkil  qiladi,  odatda  bu  majburiyatlar  o‘rindoshlik  asosida 
xodimlardan biriga yuklatiladi.