Tadqiqotlari

Korrelyatsion tahlildan amaliyotda foydalanishga misol : 

---

 
295 
 
Iste’molchilarning  savdo  markalariga  munosabatini  o‘rganish  bilan 
shug‘ullanadigan  marketologlarning  aniqlashicha,  sotuvchilarning  minimal  ishtiroki 
bilan  sotiladigan  tovarlar  uchun  xaridorning  reklamaga  munosabati  brendni  tanib 
olish  va  unga  munosabat  o‘rtasida  oraliq  bo‘g‘in  bo‘lib  xizmat  qiladi.  Ular  agar 
tovarlar  kompyuter  tarmog‘i  orqali  xarid  qilinadigan  bo‘lsa,  bu  oraliq  o‘zgaruvchi 
bilan  nima  bo‘lishini  bilishga  harakat  qilib  ko‘rdilar.  Vengriyada  kompaniyalardan 
biri  xaridlarga  bevosita  reklamaning  ta’sirini  tadqiq  qildi.  Marketologlar  o‘tkazgan 
so‘rov  davomida  turli  ko‘rsatkichlar  o‘lchandi.  Shundan  so‘ng  brendga  munosabat 
bilan unga ishonch o‘rtasida xususiy korrelyatsiya koeffitsiyentini hisoblab chiqish va 
shu  bilan  bir  paytda  reklamaga  munosabatni  istisno  qilish  zarur  bo‘ldi.  Mazkur 
korrelyatsion tahlil reklamaga munosabat haqiqatda muhim ahamiyat kasb etishini va 
iste’molchilar  xulq-atvoriga  ta’sir  etishini  ko‘rsatdi,  chunki  xususiy  korrelyatsiya 
koeffitsiyenti brendga ishonch va unga munosabat juft koeffitsiyentidan ancha kichik 
edi.
 
 
Tabiat  va  jamiyatdagi  barcha  hodisalar  va  jarayonlar  bir-biri  bilan  uzviy 
ravishda  bog‘langan  bo‘lib,  bu  hodisa  va  jarayonlardan  birining  o‘zgarishi,  albatda 
ikkinchisining o‘zgarishiga olib keladi va aksincha. Bunda birinchisi albatta funksiya 
yoki  natija  bo‘lsa,  ikkinchilari  argument  yoki  omillar  bo‘lib  hisoblanadi.  Bunday 
hodisalar  marketing  jarayonida  ham  sodir  bo‘ladi.  Shu  tufayli  marketing 
tadqiqotlarida ham ushbu bog‘lanishlarni albatta o‘rganishni taqozo qiladi. 
Natija  ko‘rsatkichi  bilan  omillar  o‘rtasidagi  bog‘lanishlar  xarakteriga  qarab 
ikki guruhga bo‘linadi:  
- funksional bog‘lanishlar; 
- korrelyatsion bog‘lanishlar. 
Bog‘lanishlar yo‘nalishiga qarab ham ikkiga bo‘linadi: 
- to‘g‘ri bog‘lanishlar; 
- teskari bog‘lanishlar.  
Analitik  ifodalarning  ko‘rinishlariga  qarab  ham  bog‘lanishlar  ikki  guruhga 
bo‘linadi: 
- to‘g‘ri chiziqli bog‘lanishlar; 

---

 
296 
 
- egri chiziqli bog‘lanishlar. 
Bir  ko‘rsatkichning  o‘zgarishi  bilan  ikkinchi  ko‘rsatkich  albatta  o‘zgarsa  va 
ular bir-biriga bevosita bog‘liq bo‘lsa bunday bog‘lanishlar