Tabiiy resurslardan oqilona foydalanish

Ishning maqsadi: Tabiiy resurslar tasniflari, nazorat turlari haqida ko’nikmalarga ega bo’lish.
Kerakli material va jihozlar: Tabiiy resurslardan oqilona foydalanishning klassifikatsiyasi, nazorat turlariга oid o’quv qo’llanmalari, jadvallar, gerbariylar, slaydlar.
Nazariy material: Atrof tabiiy muhitning davlat monitoringi tizimi Sog‘liqni saqlash, Qishloq va suv xo‘jaligi vazirliklari, O‘zgidromet, Davgeologiyaqo‘m, Davergeodezkadastrqo‘m va Davtabiatqo‘m atrof muhit ifloslanishini kuzatish xizmatlarini o‘z ichiga olgan tabiiy muhit monitoringining mavjud idoraviy xizmatlari bazasida tashkil etilgan. Tabiatni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi zimmasiga vazirliklar, idoralar, xo‘jalik boshqaruvi organlarining atrof tabiiy muhit holati va tabiiy resurslardan foydalanishning davlat monitoring tizimining amal qilishini ta’minlash bo‘yicha faoliyatini muvofiqlashtirish vazifasi yuklangan. Atrof tabiiy muhitning davlat monitoringi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarori bilan tasdiqlangan dasturlar bo‘yicha amalga oshiriladi. Bu dasturlar bo‘yicha vazirliklar va idoralarning monitoring turlari bo‘yicha asosiy ishlari, ularning hamjihatligi va axborot bilan almashinish nazarda tutilgan. Bunda tabiatdan foydalanishni boshqarish, tabiiy resurslarni muhofaza qilish va ekologik nazorat uchun axborot bilan ta’minlashga, shuningdek ekologik holat haqida jamoatchilikni xabardor qilishga asosiy e’tibor qaratilgan.
Tadqiqotlar natijalariga ko‘ra, O‘zbekiston Respublikasi tabiatni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi tomonidan tegishli vazirlik va idoralarning espertlari bilan hamkorlikda O‘zbekiston Respublikasida atrof tabiiy muhit muhofazasi va tabiiy resurslardan foydalanishning holati to‘g‘risida Milliy ma’ruzalar tayyorlandi va nashr etildi.
Mazkur ma’ruzalarda vakolatli vazirlik va idoralarning kuzatuvlari, hisob-kitoblari va ilmiy tadqiqotlarini tahlil qilish asosida atrof tabiiy muhit va uning tarkibiy qismlari – atmosfera havosi, yerusti va yersoti suvlari, yerlar, shunigdek ularni ifloslantiruvchi manbalar holatini baholash bo‘yicha umumlashtirilgan axborot keltirilgan; yer-suv resurslarinig zamonaviy holati va ulardan foydalanishga tavsif berilgan hamda ulardan oqilona foydalanish hamda sug‘oriladigan yerlarning tanazzulga uchrashini kamaytirish bo‘yicha tavsiyalar berilgan; O‘zbekiston Respublikasi mintaqalari bo‘yicha ekologik holatni va uning aholi salomatligiga ta’sirini kompleks baholashga yondashuvlar ko‘rib chiqilgan.
O‘zbekiston Respublikasida atrof tabiiy muhit monitoringi dasturi hamda amalga oshirilayotgan dastur natijalariga ko‘ra salbiy jarayonlarning oldini olish va yo‘qotish hamda atrof tabiiy muhitni muhofaza qilish, tabiiy resurslardan oqilona foydalanish sohasidagi davlat nazoratini ta’minlash bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqilib va choralar ko‘riladi.
Shu bilan bir qatorda mavjud monitoring tizimida o‘lchanadigan ko‘rsatkichlar miqdorining haddan tashqari ko‘pligi, monitoringni yuritish jarayonida organlarning yetarlicha munosabatda bo‘lmasligi va monitoring axboroti bilan operativ almashinishning yo‘qligi kabi ba’zi kamchiliklar ta’kidlandi.