T. Malikov O. Olimjonov moliya

1-jadval

AQShning iqtisodiy rivojlanish ko’rsatkichlarini milliy valyuta kursi(qadri)ga ta’siri

Ko’rsatkichlar	E’lon qilish davri	Ko’rsatkichning o’zgarishi	Milliy valyuta kursi (qadri)ning o’zgarishi	Iqtisodiy mazmuni va ta’sir ko’rsatishi
Yalpi ichki mahsulot (YaIM) (GDP - Grossdomesticproduct)	Har chorak	O‘sishi	Oshadi	Mamlakatning investitsiyalarni jalb etish jozibadorligi ortadi
Savdo balansi (Tradebalance)	Har oy	Salbiy qoldiq (saldo)ning o’sishi(defitsitning ko’payishi)	Pasayadi	Markaziy bank va hukumatning pul siyosatiga, eksport va import operatsiyalari bilan shug’ullanuvchi kompaniyalar daromadiga ta’sir ko’rsatadi
Iste’mol narxlari indeksi (Consumerpriceindex (CPI))	Har oy	O‘sishi	Pasayadi	Chakana savdo mahsulotlari narxida inflyatsiya darajasini ko’rsatadi
Sanoat mahsulotlari narxi indeksi(Producer price index (PPI))	Har oy	O‘sishi	Pasayadi	Ulgurji savdo mahsulotlari narxida inflyatsiya darajasini ko’rsatadi
Iqtisodiyotning qishloq ho’jaligidan tashqaridagi tarmoqlarida yaratilgan yangi ish o’rinlari miqdori (Nonfarm payrolls)	Har oy	O‘sishi	Oshadi	Mamlakatdagi aholining mehnat bilan bandligini ko’rsatadi va ishsizlik darajasidan darak beradi
Ishsizlik darajasi (Unemployment rate)	Har oy	O‘sishi	Pasayadi	Mamlakatdagi aholining mehnat bilan bandligini ko’rsatadi
Ishsizlik bo’yicha nafaqa olish uchun berilgan arizalar (Jobless claims (Initial claims))	Har oy	O‘sishi	Pasayadi	Mamlakatdagi aholining mehnat bilan bandligini ko’rsatadi
Chakana savdo (Retail sales)	Har oy	O‘sishi	Oshadi	Iste’molchilarning xarajatlarini va unga mos ravishda daromadlarini, shuningdek korxonalar foydasini ko’rsatadi.
Uzoq muddatli (odatda 3 yildan ortiq) foydalanish uchun mo’ljallangan (qimmat) mahsulotlarga buyurtmalar (Durable goods orders)	Har oy	O‘sishi	Oshadi	Iste’molchilar daromadlarini, korxonalar foydasini, shuningdek ularning uzoq muddat davomida daromad, yoki foyda olishlariga ishonchini ifodalaydi.
Yangi turar-joy, uylarni qurish (Housing starts)	Har oy	O‘sishi	Oshadi	Iste’molchilarning uzoq muddatli davriy oraliqda ko’p daromad olishlarini anglatadi
Sanoat sohasida mahsulotlar ishlab chiqarish (Industrial production)	Har oy	O‘sishi	Oshadi	Mamlakatdagi ishlab chiqarish darajasini ko’rsatadi va unga investitsiyalarni jalb etish jozibadorligini oshiradi
Chikagodagi menejerlar uyushmasining (Chicago PMI index)^140, Filadelfiyadagi Federal zaxira bankining (Philadelphia Fed index)^141ish faolligi, Michigan universitetining iste’molchilarning iqtisodiy ruhiyati* (Michigan consumer sentiment Index), shuningdek, iste’molchilarning ishonch^ (Consumer confidence index) indekslari	Har oy	O‘sishi	Oshadi	Valyuta bozori ishtirokchilari va investorlar psixologiyasiga ta’sir ko’rsatadi
Fond bozori indekslari: DJI - (The Dow Jones Industrial); S&P – 500; NASDAQ- 100; FTSE; Xetra DAX; Nikkei-225	Doimiy	O‘sishi	Oshadi	Bozor iqtisodiyotining “barometri” bo’lib, ularda mamlakat iqtisodiyotiga ta’sir etuvchi barcha hodisalar o’z aksini topadi
Federal zaxira tizimining qayta moliyalash stavkasi (Federal funds and Discount rates, iqtisodiy ko’rsatkichlarni baholashda asosiy foylaniladigani - Federal funds rate)	Doimiy	O‘sishi	Oshadi	Kreditlash hajsi qisqaradi, muomaladagi dollar miqdori kamayib, uning qadri ortadi

¹⁴⁰ Purchasing Manager Index PMI – xarid bo’yicha menejerlarning kutishi indeksi bo’lib, sanoat, yangi byurtmalar, takliflar va ish bilan bandlik indekslaridan tashkil topadi va Chikago Menedjerlar Assotsiatsiyasi tomonidan e’lon qilinadi. Agar indeks ko’rsatgichi 50 punktdan ortiq bo’lsa ish faolligi yuqoriligidan dalolat beradi. Ushbu ko’rsatkich Chikagoda kompaniyalarning mahsulotlar ishlab chiqarish faolligini bashoratlash va ular bo’yicha investitsion qarorlar qabul qilish imkoniyatini taqdim etadi.

¹⁴¹ Philadelphia Fed Index , - Filadelfiyadagi Federal zaxira bankining ish faolligi indeksibo’lib, AQShning Pensilvaniya, Nyu-Djersi va Delaver hududlarida umumiy iqtisodiy holatni ko’rsatuvchi indeks hisoblanadi. U joriy iqtisodiy holatga xududdagi ishlab chiqaruvchilarning munosabatini ifodalaydi, so’rovnomalar natijasida har oyda e’lon qilinadi. Agar indeks “0”dan yuqori bo’lsa, hududda iqtisodiy faollik ortayotganidan, agar indeks manfiy, ya’ni “0”dan kichik bo’lsa, aksincha iqtisodiy faollikning pasayib borayotganidan dalolat beradi. Indeks sarmoyadorlar tomonidan investitsion qarorlar qabul qilishda muhim rol o’ynaydi.

^Oxirgi har ikkala indeks iste’molchilarning joriy iqtisodiy holatga ishonchini va bugungi kundagi xarajatlarga moyilligi yoki xohishini ifodalaydi. Iste’molchilar xarajatlarining ortishi iqtisodiy o’sishni rag’batlantiradi.

Valyutalarning eng asosiy xususiyatlaridan biri bu uning konvertatsiyasi, ya’ni ayirbolanish qobiliyati hisoblanadi. Valyuta konvertatsiyasi bu milliy valyutaning xorijiy valyutaga erkin ayirboshlanish, xorijiy mahsulot va xizmatlarni to’lash qobiliyatidir.

Valyutalar konvertatsiya darajasiga qarab, asosan 3 turga bo’linadi:

1. 
   Erkin konvertatsiya qilinadigan;
   
2. 
   Qisman konvertatsiya qilinadigan;
   
3. 
   Konvertatsiya qilinmaydigan.