Sh. Sh. Shodmonov, U. V. G'Ofurov iqtisodiyot nazariyasi o'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan darslik sifatida tavsiya etilgan Toshkent «iqtisod-moliya»

Yalpi ichki mahsulotning ishlab chiqarish tarkibi (%)

Download 61,19 Mb. bet 25/305 Sana 13.04.2022 Hajmi 61,19 Mb. #548903

Bog'liq
иктисод назарияси.FR10

Bu sahifa navigatsiya:

• Yalpi ijtimoiy mahsulot ehtiyojlarni qondirishga qaratilgan barcha moddiy va manaviy nematlarning yigindisi sifatida ishlab chiqarish­ning umumiy natijasi bolib hisoblanadi.

Yalpi ichki mahsulotning ishlab chiqarish tarkibi (%) Ko'rsatkichlar
Yillar
2000		2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008
Sanoat	14,2		14,1	14,5	15,8	17,5	20,7	22,1	24,0	22,3
Qishloq xo'jaligi	30,1		30,0	30,1	28,6	26,4	25,0	24,0	21,7	19,4
Qurilish	6,0		5,8	4,9	4,5	4,8	4,9	5,1	5,5	5,6
Xizmatlar sohasi	37,2		38,2	37,9	37,4	37,2	38,4	39,5	39,4	43,3
Sof soliqlar	12,5		11,9	12,6	13,7	14,1	11,0	11,1	9,5	9,3

O'zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo'mitasi ma'lumotlari.

Jahon moliyaviy inqirozining salbiy ta'sirlari sanoat ishlab chiqa- rishida nisbatan ko'proq namoyon bo'lishi natijasida uning yalpi ichki mahsulotdagi ulushi o'tgan yildagi 24 foiz o'rniga 2008-yilda 22,3 foizni tashkil etgan. Qishloq xo'jaligi salmog'ining 19,4 foizga qadar pasayishi esa mamlakatimiz yalpi ichki mahsuloti tarkibining takomillashib, unda sanoat, qurilish va xizmat ko'rsatish sohalarining ulushi yildan-yilga

oshib borayotganligini anglatadi. Ayni paytda yalpi ichki mahsulot tarki- bidagi sof soliqlar hissasining 9,3 foizga qadar qisqarganligi mamlaka- timizdagi soliq yukining tobora pasayib borayotganhgini ko'rsatadi.
Respublikamizda oldingi davrda mamlakat bo'yicha ishlab chiqa- rishda vujudga keltirilgan mahsulotlar yig'indisi yalpi ijtimoiy mahsulot deb atalgan. Yalpi ijtimoiy mahsulot ko'rsatkichida yil mobaynida yaratilgan moddiy ne'matlar yig'indisi hisobga olingan, unda xizmat ko'rsatish sohalarida vujudga keltirilgan ma'naviy ne'matlar va xiz­matlar qiymati aks etmagan. Lekin bir ishlab chiqarish sohasidan chiqqan xomashyo, materiallar, yonilg'i va energiyalarning qiymati boshqa sohalarda ishlatilib, bir necha bor takror-takror hisobga olinib, mahsulotning hajmi sun'iy ravishda oshirib ko'rsatilgan, iste'molga borib tushadigan tayyor mahsulot esa undan bir necha barobar kam boigan.
Yalpi ijtimoiy mahsulot ehtiyojlarni qondirishga qaratilgan barcha moddiy va ma'naviy ne'matlarning yig'indisi sifatida ishlab chiqarish­ning umumiy natijasi bo'lib hisoblanadi. Uning hajmi va tarkibi ijtimoiy mehnat taqsimoti, xomashyo, materiallar, yoqilg'i, oraliq mahsulot turli ko'rinishlari oqimi harakatining rivojlanganlik darajasini namoyon etadi. Aytib o'tilganidek, Yalpi ijtimoiy mahsulotning qiymat jihatidan miqdori o'z ichiga takroriy hisobni ham oladi. Ijtimoiy mehnat taqsim­oti qanchalik chuqurlashib, ijtimoiy mahsulot o'z harakatida qanchalik ko'p bosqichlardan o'tgani sari, takroriy hisob ham shunchalik ko'payib boradi.
Yaratilgan mahsulot tarkibini tahlil qilishda natural va qiymat ji­hatidan yondashish mumkin.

Download 61,19 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham: