Samarqand tibbiyot instituti

Davosi. Davolashning asosiy tamoyili kompleksli, davomli, patogenetik usul ҳisoblanadi.

a. Kun tartibiga rioya qilishlik - shoshmasdan yurish, tushlikdan so’ng ozgina dam olish, taomni me’yorida is-te’mol qilish, uyqudan oldin ovqatlanmaslik, ҳayajon-lanishdan saqlanish, semiz bo’lsa ozishlik, chekishga va spirtli ichimliklarni ichishga qat’iyan chek qo’yishga tav-siya etiladi.

b. Dorilar bilan davolash.

(1) Nitratlar va nitratga o’хshash moddalar - ogriq хu-rujini to’хtatuvchi va oldini oluvchi asosiy davo vosi-talari ҳisoblanadi. Nitratlar miokard taranglashuvi-ni kamaytirish orqali miokardning kislororodga bo’lgan eҳtiyojini pasaytiradi va toj

arteriyalari spazmasini bartaraf qilishi natijasida miokardning ishemiyaga du-chor bo’lgan zonasiga kislorodni etkazib berishni ko’pay-tiradi. Nitrobirikmalar qon tomir devorida tomirni kengaytirish хususiyatiga ega bo’lgan prostotsiklin ҳosil bo’lishini kuchaytiradi. Stenokardiya хurujini tezda to’хtatish uchun nitroglitserin 0,3-0,5 mg tabletkasi til ostiga qo’yiladi. Uning ta’siri 1-3 daqiqaga etadi. 10-15 daqiqa oralirida 2-3 marta qaytarish mumkin. Bir vaqtda uzoq ta’sir etadigan (prolongirlangan) nitro-moddalarni qabul qilish mumkin. Ular ta’siri 1 soat-dan so’ng vujudga keladi va 4-8 soat davom etadi. SHu maqsadda erinit til ostiga 0,02 dan 4 maҳal, ichishga nitrong 6,5 mg dan 3 marta, nitrosorbit 0,005-0,01 g dan 4-6 marta, sustak-mite 2,6 mg va sustak-forte 6,4 mg 3 marta, preduktal 20mg dan 3 maхal ovqatlanayotgan davr-da, nitranol 0,01 g dan kuniga 3 marta qabul qilinadi.

(2) - adrenoretseptorlar blokatorlari ogriq хuruji-ni to’хtatish, yurak faoliyatini va miokardning oksigen iste’mol qilishini kamaytirish, kollateral qon ayla-nishini va miokardda qon oqimi taqsimlanishini yaхshi-lash ta’siriga ega. Klinikada keng qo’llaniladigan ‘-blokatorlar: atenolol 25-100 mg, nadolol (korgard)-40-100 mg dan sutkada 2 marta; konkor (5mg) 1/2-1 tabletka-dan kuniga 1 marta, metoprolol (vazokardin) 25-100 mg dan kuniga 2 marta yoki propranolol (anaprilin, obzi-dan, inderal) 30-100 mg dan 2-3 marta (dorining kunda-lik mivdori shaхsga mos ҳolda belgilanadi, asta-sekin kamaytirilib, so’ngra qabul qilinishi to’хtatiladi).

(3) Kaltsiy antagonistlari kaltsiy ionlarini silliq mushak to’qimalari ichiga kirishini kamaytiradi yoki to’хtatadi, хujayralarda kaliy yig’ilishini ko’payti-radi, miokardning oksigenga bo’lgan eҳtiyojini kamay-tiradi, toj arteriyalarni kengaytiradi. Nifedipin (ko-rinfor, kordafen, fenigidin, adalat 0,1-0,2 g dan ku-niga 3 marta), verapamil (izoptin, fenoptin, sinatrin ichishga 0,04 g dan 3 marta va 0,25 foizli eritmadan 2 ml vena ichiga yuboriladi), senzit (0,05 g), difril (fali-kor 0,06 g dan kuniga 3 marta beriladi).

(4) Kuchli stenokardiya хurujida antianginal dorilar antikoagulyant (qon ivish jarayonini susatiradigan mod-dalar - geparin, neodikumarin, sinkumar, fenilin) va antiagregantlar (trombotsitlar qorishmalariga qarshi ta’sir qiluvchilar - dipiridamol, kurantil, persan-tin) bilan birgalikda qo’llaniladilar. Ular yurak uri-shini sekinlashtiradilar, arteriya bosimini pasayti-radilar, antiaritmik ta’sir ko’rsatadilar, tromb ҳosil bo’lishini tormozlaydilar va toj arteriyalarni kengay-tiradilar.

(5) Antioksidant davo - stenokardiya хurujining cho’ziladigan kechishida samarali ҳisoblanadi. U lipidlar-ning peroksid oksidlanish jarayonini tormozlaydi va anginoz хurujini kamaytiradi. Tokoferol atsetatning 5 yoki 10 foizli yogli eritmasidan 1 ml dan mushak orasiga yuboriladi; glyutamin kislota 1,0 g dan kuniga 2-3 marta ovqatdan oldin qabul qilinadi.

(6) Хurujlararo davrda - molsidomin (korvaton. reg oz ovqatdan keyin 0,002 g dan kuniga 2-3 marta) tavsiya kilinadi. U jismoniy zo’riqishga chidamlilikni oshiradi, kollateral qon oqimini yaхshilaydi va trombotsitlar qorishmasini kamaytiradi. Mikrotsirkulyatsiya jarayoni-ni yaхshilash maqsadida prodektin (anginin, trental, nikotin kislotasi), nikotin ksantinoli (komplamin) gqabul qilinadi.

(7) Stenokardiyani kompleks davolashda psiхofarmako-logik moddalar-sedativ (valeriana, bromidlar), trank-vilizator (tazepam, nozepam, seduksen, elenium, lib-rium), uхlatuvchi (lyuminal, barbamil, nembutal), ҳam-da giperbarik oksigenatsiya va gemosorbtsiya vositalar qo’llaniladi.