Samarqand iqtisodiyot va servis instituti

O’zbekistonning turli hududlarida turizmni rivojlantirish imkoniyatlari
Turizm turlari
Shahar
Shahardan 
10-20 km 
o’zoqlikda
Qishloq 
joylari
Odamlar 
yashamaydiga
n xududlar
Tarixiy – tanishuv
3
2
1
0
Arxeologik turizm
2
3
3
2
Ekologik turizm
0
2
2
3
Sarguzasht turizmi
1
2
2
3
Fermerlik yoki qishloq turizmi
0
2
3
1
Suv (dengiz) turizmi
0
0
2
3
Etnografik turizm
1
2
3
0
Kongress – biznes turizm
3
1
1
0
Ixtisoslashgan turizm
1
2
2
2
Kurort va sanotoriyalar
1
3
3
3
Diniy turizm
3
3
2
0
Yoshlar turizmi
1
2
2
3
Gerontologik turizm
2
3
2
1
Safari
0
2
3
3
Shop - turlar
3
2
1
0
Izoh: 3 - yuqori darajada imkoniyat, 2 - o’rta darajada imkoniyat, 1 - past darajada imkoniyat, 0 – 
umuman imkoniyatning yo’qligi.
Manba: Тухлиев Н.Т., Абдуллаева Т. Национальние модели развития туризма. Т.:  2006.
Qo’yidagi  5  -  jadval   orqali   ko’rish   mumkinki,   O’zbekiston   ko’pgina   turistik 
resurslarga ega  mintaqadir.  Ulardan madaniy  – tarixiy,  ekologik turizm resurslari 
hamda diniy turizm resurslari alohida ajralib turadi. 
Ayni kunlarda respublikamizda iqtisodiy faol aholining turizm sohasida bandlik 
ulushi juda ham oz. Bu sohada yangi ish o’rinlarini ochish uchun resurslar yetarli. 
Ammo turizmda xizmat turlarini takomillashtirish shu kunning asosiy vazifasi bo’lib 
qolmoqda.Bu   jihatlar,   O’zbekistonda   turizm   servisini   rivojlantirish   borasida   olib 
borayotgan siyosatida ham o’z ta’kidini topgan.  Turizmda xizmat turlari 4 guruhga 
bo’linadi:
- Mehmonxona xizmati;
- Transport xizmati;
- Ovqatlantirish;
- Ekskursiya xizmati.
Bu   xizmat  turlarini   rivojlanishi   bilan   bir   qancha   turizm   sohalari   shakllanadi, 
hamda   yangi   ish   o’rinlari   ochiladi.    Mamlakatimiz   mehnat   resurslariga   boy 
hisoblangan holda, turizm sohasida ham malakali ishchi kuchiga talab oshmoqda. Bu 
borada   Toshkent   Davlat   Iqtisodiyot   Universiteti   hamda   Samarqand   iqtisodiyot   va 
servis institutida turizm sohasi bo’yicha yo’nalishlarni ochilishi katta ahamiyatga ega. 
Bunda, yangi yetishib chiqayotgan bu malakali mutaxasislardan samarali foydalanish, 
ya’ni ularni o’z o’rniga qo’yish katta natija beradi.
65

---

Turizm   sohasida     ish   o’rinlarini   ochishning   yana   bir   asosiy   manbai 
tadbirkorlikdir. Hozirgi kunda respublikamizda tadbirkorlikni rivojlantirishga katta 
e’tibor   berilmoqda.   Turizmda   tadbirkorlikni   rivojlantirishda   ko’pgina   jihatlarga 
e’tibor qaratish lozim. Bunda:
- bozor munosabatlari sharoitida turizmda tadbirkorlikni rivojlanishi uchur sharoit 
yaratish;
- xizmat  turlari   shu  jumladan,  auditorlik,   konsalting,   turagentlik,   turoperatorlik 
faoliyati bilan bog’liq xizmat turlarini hajmini oshirish;
- ko’p mablag’ talab qilmaydigan xizmat ko’rsatish tarmoqlarini yo’lga qo’yish;
- kichik va xususiy firmalarni ishga tushirish kerak bo’ladi.
Tizimning   isloh   qilinishi   tufayli   ko’plab   yangi   ish   o’rinlari   ochiladi,   hamda 
turizm industrisi rivojlanadi. Hozirgi davrda turizm jahon iqtisodiyotida juda tez va 
jadal   sur’atlar   bilan   rivojlanib   borayotgan   sohalardan   biri   bo’lib   hisoblanadi. 
Mamlakatimizda   bu   sohaga   e’tibor   yildan   –   yilga   oshmoqda.   Shuning   uchun 
respublikamizda   turistik   bozorni   shakllantirish   o’ta   muhim   hisoblanadi.   Turistik 
resurslardan   samarali   foydalanishning   ikkinchi   jihati   bu,   turistik   bozorni 
shakllantirish hisoblanadi.