S. T. Abdurahmanov NamDU, Ekologiya kafedrasi mudiri

3.
 
Amaliy ekologiya fani bo‘yicha mavzular 
Tabiat va inson. Tabiat va jamiyat munosabatlari evolyutsiyasi. Aholi sonining 
ortishi va uning bilan bog‘liq muammolar. Insoniyatning yashash muhitlari. 
O‘zbekistonda tabiiy resurslardan foydalanish va uni muhofaza qilish tarixi. Tabiiy 
resurslardan oqilona foydalanishning maqsad va vazifalari, qoida va tamoyillari. Tabiiy 
resurslar tasniflari, nazorat turlari. Ilmiy-texnika taraqqiyoti va tabiiy resurslardan 
foydalanish. Tabiatga antropogen ta’sir va uning oqibatlari. Atrof-muhitga ta’sirning 
kuchayishi, resurslarning yetishmovchiligi, Urbanizatsiya va ularni hal qilish yo‘llari. 
O‘zbekiston Respublikasida tabiatni muhofaza qilish va tabiiy resurslardan oqilona 
foydalanishning umumiy muammolari. Suvlarning tabiatdagi katta va kichik aylanma 
xarakati. Suvning biosfera va inson hayotidagi roli va ahamiyati. Suvlarning 

---

taqsimlanishi va undan foydalanish muammolari, profilaktikasi, kompleksligi. Ichimlik 
suvi muammolari. Dunyo okeani va uni muhofaza qilish masalalari. Er osti qazilma 
boyliklarini o‘zlashtirish va uning tabiatga ta’siri. Qazilma boyliklardan oqilona 
foydalanish va atrof-muhitni ifloslanishdan saqlash muammolari. Qazilma boyliklardan 
ratsional foydalanishning asosi- rejalashtirish va bashorat qilish printsiplari. 
O‘zbekistonning mineral va xom-ashyo boyliklaridan foydalanishning ekologik 
muammolari. Tabiiy resurslar holatini o‘rganish, tushunish va baholash muammolari. 
Ekologik monitoring. Ekologik ekspertiza. Ekologik bashoratlash. Tabiatdan foydalanish 
iqtisodiyoti. Tabiatdan foydalanishning siyosiy jihatlari. Barqaror rivojlanish 
kontseptsiyasi va taraqqiyot. O‘zbekistonning barqaror rivojlanish kontseptsiyasi. 
Asosiy adabiyotlar: 
 
1. P.C.Joshi Text Book Of Environmental Science. APH Publishing, Jan 1, 2009 - 176 
Biodiversity - 306 pages
2. Kayumov A.A., Raxmonov P.H., Egamberdieva L.SH., Xamrokulov J.X,. Tabiatdan 
foydalanish vauni muxofaza kilish. - T.: “Iqtisodiyot”, 2014. 
3. Beknazov R.U. Novikov Yu.V. Oxrana prirodы. Tashkent. «Ukituvchi» 1995.
4. Ergashev A., Ergashev T. Ekologiya, biosfera va tabiatni muhofaza qilish. Toshkent. 2005-
422 bet. 
5. Ergashev A.E., Ergashev T.A. -Inson ekologiyasi. «Chinor ENK»T.2009.215 
6. Mavriщev B.B. -Osnovы ekologii. Minsk, 2008, 160 str. 
7. Novikov Yu.V. -Ekologiya, okrujayuщaya sreda i chelovek. M., 2000„
8. Ergashev A., Ergashev T. -Ekologicheskaya bezopasnost’. Sreda jizni
9. Cheloveka «Chinor ENK» T. 2007. 153s. 
10. Soliev A.S., Usmanov M.R. Turizm geografiyasi. SamDU, 2005.
11. Hayitboev R., Sattarov A. Turizm marshrutlarini ishlab chiqish texnologiyasi. Samarqand. 
2009.
12. Hayitboev R., Matyoqubov U. Ekologik turizm. Sam ISI, 2010.
13. Ekologik ekspertiza to‘g‘risida. O‘zbekiston Respublikasi Qonuni (2000)
14. Uzbkistan: na puti k ustoychivomu razvitiyu. Povestka dnya na 21 vek. T. 2002.
15. Li N. “Ekologicheskaya ekspertiza”. Uchebnoe rukovozstvo. M. 1995.
16. A.N.Xojimatova Ekologik monitoring. Toshkent.2004.
17. Monitoring prirodnoy sredы v basseyne Aralskogo morya. -JI.: Gidrometeoizdat, 1991. 
18. Natsionalnыy doklad o sostoyanii okrujayuщey prirodnoysredi i ispolzovanii prirodnoy 
resursov v Respubliki Uzbekistan. -T., 2002.
19. Nechaeva N.T. Problemы dlitelnogo nazemnogo monitoringapustыnnыx ekosistem Problemi 
osvoeniya pustin. -Ashgabat: 1991, №3,4. 
20. Gorыshina T.K. – Ekologiya rasteniy. M.: Vыsshaya shkola, 1979.
21. Kul’tiasov I.M. – Ekologiya rasteniy. M.: Vыsshaya shkola, 1978.
22. Kul’tiasov I.M., Axunov X.M. – O‘simliklar ekologiyasi. Toshkent: O‘qituvchi, 1980.
23. Naumov N.P. – Ekologiya jivotnыx. M.: Vыsshaya shkola, 1963.
24. Chernova N.M., Bilova L.M. – Ekologiya. M.: Prosveщenie, 1981.
25. Muxamedov I.M. va boshqalar. – Tibbiyot mikrobiologiyasi. Toshkent: Yangi asr avlodi, 
2013. 
26. Zvyagintsev D.G.i drugie. Biologiya pochv. M.: MGU, 2005