S. F. Abdirasilov



Download 7,93 Mb.
Pdf ko'rish
bet242/293
Sana31.12.2021
Hajmi7,93 Mb.
#229494
1   ...   238   239   240   241   242   243   244   245   ...   293
Bog'liq
Tasviriy san at o qitish metodikasi (S.Abdirasilov)

Topshiriq  -  Akvarel  bo‘yog‘ida,  yangi  ranglar hosil  qilish.  Meva va 
sabzavotlar  (olma,  anor,  rediska,  limon,  baqlajon),  uy- 
ro‘zg‘or  buyumlari  (gultuvak,  kmjka,  sopol  idish)  kabi 
narsalami akvarelda  tasvirlash.
185
www.ziyouz.com kutubxonasi


0 ‘rta  Osiyoda  qadimdan  ranglar  haqidagi  ta’limot  kitob 
miniatyurasi  bilan  b o g iiq   holda  rivojlanib  kelgan.  Musavvirlik  hunari 
rang  tanlash  va  ularni  tayyorlashni  bilishni  talab  etgan.  X iV-XV 
asrlarda rang tayyorlash texnologiyasi  haqida qator risolalarda qimmatli 
fikrlar bayon etilgan.
XVII 
asrning  mashhur  olimi  Issak  Nyuton  oq  yorugiikni  ko‘p 
rangli  ekanligini  isbotlagan, ya’ni  spektr ranglarini  hosil  qilgan.  Buning 
uchun  Nyuton  quyoshning  oq  yorugiigini  derazadagi  qora  pardaning 
ingichka  tirqishidan  oikazgan  va  y o iig a   uch  qirrali  prizma  qo‘ygan, 
natijadashar xil  ranglardan (qizil,  zai-g‘aldoq,  sariq, yashil, zangori,  ko‘k 
va binafsha) iborat keng yorugiik dastasi ko‘ringan.
San’atshunos  I.V.Gyoteni  ko‘proq  ranglarning  kishi  organizmiga 
ko'rsatadigan  ta’siri  qiziqtirgan.  Gyote  «Ranglar  haqidagi  taiim ot» 
nomli asarida ranglami  iliq va sovuq tuslarga ajratib,  iliq (sargish qizil) 
ranglar  kishida  kayfi  chogiiq   tuyg‘usini,  sovuq  (havo  rang  -  yashil) 
ranglar  esa  m a’yuslik  tuyg‘usini  uyg'otishi  haqida  yozgan.  Umuman, 
Yevropada  oq  rang  pokizalik,  shodiyona,  aqllilik,  sariq  rang  esa 
g'amginlik  shodiyonalik  hisoblangan.  Ko‘k,  quyuq  soya  kabi  jiddiy, 
yetuklik  qora  -   alam,  qarilik,  nom aium lik  sifatida  qaralgan.  Qizil 
ta’sirchanlik, yoshlik va insoniylik rangidek qabul qilingan.
Rang  muammolarini  o ‘rganishga  yapon  olimiari  hamisha  jiddiy 
qarashgan. 
Hozir 
ham 
dunyoda 
yagona 
b o ig an  
Tokiodagi 
Rangshunoslik  institutida  inson  qalbiga  ta’sir  etuvchi  ranglar  chuqur 
0
‘rganiladi.  Hatto,  rang  asoslari  fan  sifatida  Yaponiya  maktablaj'i 
dasturiga ham  kiritilgan.  Sharqda  ham qadimdan  ranglarga katta e’tibor 
berilgan.  Jumladan,  A.R.Beruniy  o‘zining  «Kitob  al- javohir  fi  ma’rifat 
al javohir»  asarida  turli  minerallar  va  metallaming 
200
  dan  ortiq  rang 
nomlari, tusini mohirona tasvirlagan.
186
www.ziyouz.com kutubxonasi


Sa^
R anglar spektri.
Shuningdek,  o‘z  davrida  A.Navoiy  va  Zahiriddin  Boburlar  rang 
nomlaridan unumli foydalanishgan.
Atrofimizni o ‘rab turgan tabiat nihoyatda go‘zal va jozibali.  Tabiiy 
yom g‘lik  manbai  quyosh  nurlari  ostida har  bir narsa  o‘zining  muayyan 
rangiga ega  boMib,  yorqin  tuslarda  ko'rinadi.  Quyoshning  oq  yorugMigi 
aslida  murakkab  boMib,  olamni  turfa  go‘zalligi,  ya’ni  bahorgi  maysalai' 
va  yaproqlarning  yashilligi,  osmonning  moviyligi,  gullarning  rang- 
barangligi hammasi shunga bogiiq.
Olimlar  tomonidan  aniqlangan  yettita  rang  sp ektr  rang iari  deb 
atalib va rangshunoslikda ran g lar doirasi deb yuritiladi.
Ranglar  doirasida 
qizil, 
qizg‘ish 
zarg‘aldoq  (nor-noranji), 
zarg‘aldoq,  sarg‘ish  zarg‘aldoq,  sariq,  sarg‘ish  yashil,  yashil,  yashiltob 
zangori, havorang, ko‘kimtir havorang, ko‘k, ko‘kimtir binafsha,  qirmizi 
ranglaming har xil tuslari ko‘rinadi.
Ranglar  doirasida  rang  tuslari  juda  ko‘p  boiish i  mumkin. 
Ranglami doira bo'ylab joylanish tartibi muayyan saqlanadi.
Rang  doirasi  ikki  teng boiakka bo'linsa,  birinchi yarmidagilar iliq 
ranglar, ikkinchi yarmidagilar esa sovuq ranglardir.
Bunday  nomlanishiga  sabab  -   qizil,  sariq  ranglar  olovni,  qizigan 
temimi,  cho‘g‘ni  eslatsa,  havorang,  zangori,  yashil,  ko‘klar  esa  muzni, 
suvning rangini eslatadi.
187
www.ziyouz.com kutubxonasi



Download 7,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   238   239   240   241   242   243   244   245   ...   293




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish