S. F. Abdirasilov

Tasviriy san ’at asosi - qalamtasvir
Mazmuni:  Qalamtasvir -  tasviriy  san’atning  asosi,  uning  maqsad  va 
vazifalari.  Rasm  chizishda  ishlatiladigan  qurollar.  Rasm 
chizish  mashg'ulotlarining  asosiy  turi  -   narsaning  o‘ziga 
qarab  rasm  ishlash.  Narsalarni  kuzatish,  tahlil  qilish  va 
tasvirlash.  Yassi  narsalami  tasvirlash  va  ulami  shakli, 
nisbati, tuzilishini o‘rgatish.
Topshiriq  -   qalamda  daftar,  barg,  kapalak,  naqsh  shakllami  o‘ziga 
qarab chizish.
Q alam tasvir -  tasviriy san’a t asosi
Tasviriy  san’atning  barcha  turlari  negizida qalamtasvir asos  bo‘lib 
hisoblanadi.  XVIIÍ  asrdan  boshlab  «qalamtasvir»  chiziqlar  yordamida 
obraz yaratish  sifatida tasvimi  belgilovchi  termin  bo‘lib hisoblangan va 
barcha  san’at  turlaridagi  narsaning:  shakli,  o‘lchami,  tuzilishi  va 
xarakterini belgilab bemvchi muhim xususiyatlari bilan tanishtiradi.
Tasviriy  san’at  turlarining  asosi  qalamtasvirdir.  Qalamtasviming 
xususiyatlarini  chuqurroq  o‘rganish  uchun  shartli  ravishda  tasvirlashni 
bir necha turlarga boMinadi.
165
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Qalamtasviming 
tasvirlash 
vositalari 
ishlatilishi  bo‘yicha  chiziqli  va  tusli  boiadi. 
Chiziqli  rasm  qoida  bo‘yicha  och,  yengil  va 
umumlashtirilgan 
bo iadi. 
Chiziqlar  orqali 
badiiy 
obraz 
yaratiladi,  jadvallar, 
shartli 
chizmalar,  sinf taxtasida tasvirlar bajariladi.
Tusli 
tasvirlar 
muhitdagi 
narsaning 
hajmliligi,  yorugiigi,  materialligi  va  fazoviy 
munosabatlarini  to iiq   ta’rifmi  beradi.  Bunday 
rasmlami yorug‘-soyali va tusli deb ataladi.