S. B. Bairova, G. M. Abduraupova bemorlar bilan ishlash asoslari

 
ETIKAGA XOS TUSHUNCHALAR 
 
Bemorlar  bilan  ish  olib  borayotgan  ijtimoiy  tibbiy  xodim 
bemorda,  bemor  va  bemorlar  orasida,  tibbiy-ijtimoiy  xodim 
hamda  bemor  orasida  bo‘ladigan  salbiy  holatlarga  e’tiborni 
qaratishi  lozimdir.  Bu  holatlar  egogeniya,  egroteginiya  va 
yatrogeniya holatlari deyiladi. 
Egogeniya  –  bemorning  o‘ziga  salbiy  ta’sir  ko‘rsatishidir. 
Bu kasallik sabablarini bo‘rtirib ko‘rsatish, tushkunlikka tushish 
va  boshqacha  ko‘rinishida  namoyon  bo‘ladi.  Bu  holatlarga 
bemorlarning  ruhiy  emotsional  holatidagi  tushkunlik,  diniy 
qarashlar, o‘limdan qo‘rqish va davolash - tashxis muolajalariga 
hadiksirab  qarash  sabab  bo‘lishi  mumkin.  Egogeniyani  oldini 
olishda  tibbiy  -  ijtimoiy  xodimning  asosiy  vazifasi  bemorni 
tezda sog‘ayib ketishiga bo‘lgan ishonchini orttirishdir. 
Egroteginiya – bemorlarning bir - biriga salbiy ta’siri bo‘lib, 
shifoxona  sharoitida  juda  katta  ahamiyatga  ega.  Bemorlar  ko‘p 
hollarda  bir-birlariga  tibbiy  xodimlarga  qaraganda  ko‘proq 
ishonadilar.  Shuning  uchun  tibbiy  -  ijtimoiy  xodim  sharoitni 
yaxshi bilishi va bu holatni oldindan ko‘ra olishi kerak. 
Yatrogeniya – tibbiyot xodimlarining noto‘g‘ri xatti - hara-
katlari  yoki  munosibatlaridan  keyin  kelib  chiqadigan  holatlar 
(natijada  kelib  chiqadigan  kasalliklar  yatrogen  kasalliklar 
deyiladi).