Ravshan rajabov jahon sivilizatsiyalari tarixi


 4 R.  RAJABOV



Download 7,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet53/126
Sana18.01.2022
Hajmi7,88 Mb.
#385540
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   126
Bog'liq
jahon sivilizatsiyalari tarixi

5 4



R.  RAJABOV
boMgan  ilk  davrda  nutqning  paydo  boMishi)  bo‘ldi.  Tabiiy  va  aniq  fan­
larning  em pirik  asoslarini  yaratilishi,  sug‘orish  tizim ining  yaratilishi  va 
boshqarilishi,  m etall  quyishni  rivojlantirish,  dengiz  kemalarini  qurish, 
dengiz  sayohatlariga  chiqish,  hunarlam i  rivojlantirishga  imkon  yaratdi. 
Quyosh  taqvim i,  suv  va quyosh  soatlari  yaratildi.  M atem atika,  anatom i- 
ya,  qurilish va dehqonchilik fanlari  asoslari  qo ‘yildi.  0 ‘quv yurtlari  pay­
do  bo‘ldi.
Jam iyatda  yuqorida  aytilgan  o ‘zgarishlarning  oqibatlari  va  shart- 
sharoitlari,  bu jam oatchilik  kishanlari  va  bir tekisdagi  taqsim ot,  oMchov 
m e’yorlaridan  o ‘zini  holi  qilgan  insonning  o ‘zida yuz  bergan  o ‘zgarish- 
larda edi.  Bilim,  m alaka,  iroda,  m uloqotning kuchayishi,  shaharlarda bi- 
lim-malakalar,  m ahsulotlar bilan  ayirboshlashning kuchayishi  shaxsning 
yutuq  va  boyligi  uchun  asos,  faol  elitaning  ajralib  chiqishiga  olib  kel­
di.  Progressning  o ‘z  ham jam oatchilari,  boshqa  urug‘-qabilalam i  talash, 
zo‘ravonlikning eng q o ‘pol  shakllaridan  foydalanish  asosida yuz  berishi 
hatto qo‘pol shaklda boMsa ham  progress edi.
Bu  davm ing olam shum ul  voqeasi  lokal  sivilizatsiyalar m arkazlarida 
shaharlam ing  paydo  boMishi  b o ‘ldi.  Shaharlam ing  paydo  boMishi  bilan 
sivilizatsiya  tarixida  urbanizatsiya jarayoni  boshlanib,  bu jarayon  hozir- 
gacha uzluksiz davom   etib kelmoqda.  U rbanizatsiyaning shart-sharoitla- 
ri, aholi soni va zichligining o ‘sishi, hunarlar va qurilishning rivojlanishi, 
paydo  boMgan  davlatlam i  m a’muriy  m arkazlarini  shakllanishi  v a  tashqi 
hujum dan him oya qilish uchun ularni  m ustahkam lash zaruriyati edi.Yirik 
shaharlarga o ‘n mingab aholi kelib o ‘rnashdi. M isol uchun, M oxenjo-D a- 
ro  (Hindiston)  2,5  km 2  maydonni  egalladi  va  100  m ing  kishigacha  aho- 
liga  ega  edi.  U  m ustahkam langan  q al’a va  quyi  shaharga  boMingan  edi. 
Shahar g ‘alla ombori,  suv  ta’minoti  tizimi  v a kanalizatsiya,  ham m om ga 
ega edi.  Shaharlarda haddan tashqari  aholining to ‘planishi hunarlar, ayir­
boshlashning  rivojlanishi,  shahar  m adaniyatining  shakllanishiga  turtki 
berdi.
Shaharlarda  odam lam ing  to ‘planishi  odam lar  o ‘rtasida  muloqotni 
kuchaytirdi.  Shahar turli  kasb  egalari  guj  boMib yashaydigan,  hunarman- 
dchilik-savdo  m arkazi,  fan-m adaniyat  o ‘chogM  va  boshqaruv  markazi 
sifatida  insoniyat  sivilizatsiyasining  keyingi  taraqqiyotiga  hayotbaxsh 
ta ’sir qilgan noyob hodisa boMdi.
Shunday  qilib, je z  asri  sivilizatsiyasi  davrida jam iyat piram idasining 
barcha qavat va xonalari o'zlashtirilgan  edi.  M oddiy  ne’matlar,  iqtisodiy

Download 7,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   126




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish