R e s p u b L i k a s I k o n s t I t u t s I y a s I n I

Saylov organlari. 
Ushbu organlar (komissiya, prezidium va 
boshqalar)ga saylov jarayoni ustidan tashkiliy rahbarlik vazifasi 
yuklatilgan bo ‘ladi. Saylov organlari turlicha boiishi mumkin:
— H u d u d iy , ju m la d a n , m ark aziy . U larn in g tizim i 
mamlakatning siyosiy-hududiy tuzilish tizimidan kelib chiqadi;
— Okrug saylov organlari. Bu organ saylov okrugi siyosiy- 
hududiy birlik bilan muvofiq kelmaganda amal qiladi;
— Saylov uchastkalarida amal qiluvchi organlar.
Saylov u ch astk a lari organlari, o d a td a , saylovchilarni
ro ‘yxatga oladi yoki ularni ro ‘yxatga olishdagi xatoliklarni 
b a rta ra f qiladi, ovoz berishni tash k illash tirad i va saylov 
uchastkasi yuzasidan saylov natijasini aniqlaydi. Okrug saylov 
organlari ilgari surilayotgan nom zodlarni ro ‘yxatga oladi,
327

---

saylovoldi kompaniyasining normal kechishini ta ’minlaydi va 
okrug yuzasidan saylov natijalarini aniqlaydi. Hududiy saylov 
organlari saylov okruglari mavjud b o ig a n taqdirda saylov 
natijalarini umumlashtiradi va o ‘sha hudud ommaviy axborot 
vositalarida chop etadi, agar saylov okruglari boim asa, saylov 
okruglari vazifasini bajaradi. Umumxalq saylovlarida tashkil 
etiladigan okrug saylov organlari uchastka saylov organlari 
faoliyatini nazorat qiladi, b a ’zi hollarda o ‘zining hududida 
uchastka saylov organining vazifasini bajaradi ( m asalan, 
Avstraliya).
0 ‘zb ek isto n R esp u b lik asid a m azk u r o rg an la r saylov 
k o m issiy alari deb y u ritila d i. 0 ‘zb ek isto n R esp u b lik asi 
Prezidentligi va Oliy Majlisning Qonunchilik palatasiga saylov­
larda Markaziy, okrug va uchastka saylov komissiyalari, xalq 
deputatlari Kengashlariga saylovlarda viloyat, tuman va shahar 
saylov komissiyalari, shuningdek, okrug hamda uchastka saylov 
komissiyalari tuzilishi mumkin.
M arkaziy saylov komissiyasi 0 ‘zbekiston R espublikasi 
Prezidenti, Oliy Majlis Qonunchilik palatasi deputatlari saylov- 
lari, 0 ‘zbekiston Respublikasi Referendumini tashkil etish va 
o ‘tkazish uchun tuziladi hamda o ‘z faoliyatini doimiy asosda 
am alga oshiradi. M arkaziy saylov komissiyasi Oliy Majlis 
tom onidan tashkil etilib, uning a ’zolari Q o raq alp og ’iston 
Respublikasi Jo ‘qorg‘i Kengesi, xalq deputatlar viloyatlar va 
Toshkent shahar Kengashlarining tavsiyasi bo‘yicha komissiya 
tarkibiga kiradi.
Okrug saylov komissiyalari Markaziy saylov komissiyasi 
tomonidan, xalq deputatlari Kengashlariga saylovlarda tegishli 
viloyat, tuman va shahar saylov komissiyasi tomonidan saylovga 
kamida 70 kun qolganda komissiyaning rais, rais o ‘rinbosari, 
kotibi va 6-8 nafar boshqa a ’zolardan iborat tarkibda tuziladi. 
O krug saylov kom issiyasi a ’zoligiga nom zodlar Q oraqal- 
p og‘iston Respublikasi J o ‘qorg‘i Kengesi, xalq deputatlari 
viloyatlar va Toshkent shahar Kengashlarining majlislarida 
m uhokam a qilinadi ham da M arkaziy saylov komissiyasiga 
tasdiqlash uchun tavsiya etiladi.
Uchastka saylov komissiyalari okrug saylov komissiyalari 
to m o n id a n , xalq d e p u ta tla ri K eng ash lariga say lo v lard a 
tegishli tu m an , sh a h a r saylov k o m issiy alari to m o n id an
saylovga kam ida 40 kun qolganda 5-19 nafar a ’zodan, shu 
jum ladan, rais, rais o ‘rinbosari va kotibdan iborat tarkibda 
tu z ila d i (k o m issiy a ta rk ib in in g soni z a ru r h o lla rd a
328

---

к о ‘paytirilishi yoki kamaytirilishi mumkin). Agar komissiya 
7 nafargacha a ’zodan iborat tarkibda tuzilsa, rais va kotib 
saylanadi134.
U ch astk a saylov kom issiyasi 
a ’zoligiga nomzodlar xalq deputat­
lari tuman, shahar Kengashlarining 
majlislarida muhokama qilinadi va 
tegishli okrug saylov komissiyasiga 
tasdiqlash uchun tavsiya etiladi.
0 ‘zbekiston R espublikasining 
xorijiy davlatlardagi vakolatxonalari 
huzurida uchastka saylov komissiyasi raisining vazifalarini idora 
rahbari amalga oshiradi.
Saylov komissiyalarining a ’zolari bir komissiyaga a ’zolik 
davrlarida boshqa saylov komissiyasining yoki siyosiy partiya- 
ning a ’zosi b o ‘lishlari mumkin emas.