R e s p u b L i k a s I k o n s t I t u t s I y a s I n I

Teng saylov huquqi 
tamoyilida har bir saylovchi bir ovozga 
ega b o iis h i tushuniladi. Saylovda ham m a teng asoslarda
318

---

qatnashadi. Наг bir saylovchi ovoz berish uchun faqat bitta 
ro ‘yxatga kiritiladi. Saylovda har bir mandat uchun saylochi- 
lar soni teng asosda bo‘linadi. Chunki, har bir okrugdan bitta 
d eputat saylanadi. Saylovda barcha saylovchilarning teng 
asosda qatnashuvi saylov okruglarining ularda yashovchi 
fuqarolar soniga teng qilib tashkil etilishi bilan ham ta ’minla­
nadi. Siyosiy partiya va tashabbuskor guruhlarga saylov oldi 
tashviqot yuritishi teng asosda tashkil etiladi.
To‘g‘ridan-to‘g‘ri sayJov huquqi 
tamoyili bevosita saylovchilar 
tomonidan saylanadigan nomzodga ovoz berish tushuniladi, 
bunda saylovchi va nomzod o ‘rtasida hech qanday vositachi- 
likka yo‘l qo ‘yilmaydi. Fuqarolar o ‘z erki irodasini bevosita 
o ‘zlari ifodalashlari qonunchiligim iz bilan kafolatlanadi. 
Saylovchilar o ‘z nomzodlariga saylov vaqtida bevosita yoki 
qarshi ovoz berishlari m um kin. T o ‘g‘rid a n -to ‘g‘ri saylov 
huquqining ijobiy taraflaridan biri, saylov tartibida davlat 
hokimiyatining hamma saylanadigan organlari bevosita xalq 
tomonidan tashkil etilgan vakillik organlari hisoblanadi.
Yashirin ovoz berish tamoyili. 
Saylovchining o ‘z xohish- 
irodasini bildirish ustidan nazorat qilishga yo‘l qo ‘yilmaydi. 
Saylov bulleteni ovoz beruvchi tomonidan yashirin ovoz berish 
xonasida toidiriladi. Saylov bulletenini to ‘ldirish vaqtida ovoz 
b eru v ch idan bosh qa b arc h a sh ax slarn in g ho zir b o ‘lishi 
taqiqlanadi. 0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Senat 
a ’zolari, Q oraqalpog‘iston Respublikasi J o ‘q org‘i Kengesi, 
viloyatlar, tum anlar va shaharlar davlat hokimiyati vakillik 
organlari deputatlarining tegishli qo‘shma majlislarida mazkur 
deputatlar saylanganidan so ‘ng bir oy ichida ular orasidan 
yashirin ovoz berish yo‘li bilan saylanadilar.
H ar qanday m am lakatda mavjud saylov tizimi bir-biriga 
zid b o im a g an tamoyillar va aniq talablar asosida qurilishi 
lozim. Saylov tizim i tam oyillariga q u yidagilarni k iritish 
mumkin:
— Saylov tizimining Konstitutsiyaga muvofiqligi;
— Davlat hokimiyatining qonuniyligi;
— Saylov tizim i ta la b la ri va v azifala rin in g hu qu q iy
ta ’minlanganligi;
— Demokratizm;
— Saylov tizimining barqarorligi;
— Saylov tizimining xalqchilligi;
— Saylov tizimining uyushganligi;
— Saylov tizimining tejamli bo‘lishi;
319

---

— 
Ovoz berishning va saylanishning ziddiyatsiz, uning 
natijalarini olish uchun huquqiy kafolat yaratilganligi.