Qoraqalpog’iston Respublikasi Ellikqal’a tumani Bo’ston Axborot kommunikatsiyalar texnikumi Kompyuter injiniring 1 guruhi

End- сатр охирига ўтиш;
Page up- бир саҳифа юқорига ўтиш;
Page down- бир саҳифа пастга ўтиш;
Delete- кейинда жойлашган битта белгини ўчириш;
Insert- белгиларни ўчириб, устига ёзиш ёки уларни ўчириб ўртасига ёзиш ҳолатини ўрнатиш амалларини бажаради.
Замонавий клавиатураларда тўртта тугма борки, улар олдинги компьютерлардан мерос бўлиб қолган. Аммо кўпчилик улардан деярли умуман фойдаланмайди ва фойдаланишга ҳаракат қилиб ҳам кўрмаган. Улар қайси клавишлар? Қуйида уларнинг 3 таси ҳақида тўхталиб ўтамиз:
•System Request клавиши кўпинча SysRq ёки SysReq қилиб қисқартириб ёзилади. Бу клавишнинг келиб чиқиши 1980 йилга бориб тақалади. Ўша даврдаги IBM компьютерлари, одатда, бир неча операцион тизимда ишларди. System Request тугмаси билан мана шу тизимларнинг биридан иккинчисига ўтиш мумкин эди. Аммо кейинчалик, бу клавишга эҳтиёж сезилмай қолди, чунки ҳозирги компьютерлар, асосан, фақат битта тизимда ишлайди.
•Print Screen (кўпинча System Request билан бирга жойлашган бўлади) клавишини PrtScr ёки PrntScr деб қисқартириб ёзишади. Бу тугманинг асл мақсади экран тасвирини олиб (ҳозирги смартфонлардаги скриншот каби), уни қоғозга чиқариш бўлган. Ҳозирда эса бу клавиш экран тасвирини олиб, уни буферга сақлаш вазифасини бажаради.
•Pause/Break клавиши худди XIX аср телеграфларидаги тугма каби вазифани бажаради. Телеграфларда вақти-вақти билан электр токи узиб турилиши керак бўлган. Ҳозирда бу тугманинг амалий аҳамияти деярли йўқолган, уни фақатгина тезкор клавишлар комбинацияси ёки баъзи ўйинларда ишлатишади. Пауза функцияси дастур ишламай қолганда уни ўчириш ёки берилган буйруқ бажарилишини тўхтатиш учун ўта камдан-кам ҳолларда ва фақат дастурчилар томонидан ишлатилади.
Scroll Lock (ScrLk) тугмаси замонавий клавиатуралардаги умуман кераксиз клавишларнинг тўртинчисидир. Бу клавишнинг вазифаси клавиатурадаги стрелка клавишлари босилганда, экраннинг ҳаракатланишини блоклаш бўлган, аммо шу кунгача бундай функциянинг умуман амалий аҳамияти бўлмаган. Шунинг учун ҳам, бу тугма деярли умуман босилмайди.