Qadimgi xitoy

Xronologiya va davrlashtirish
An’anaviy Xitoy tarixnavisligi fanida Xitoy tarixini sulolalar bo‘yicha davrlashtirish xarakterlidir. Shunga ko‘ra, afsonaviy «besh imperatoria!» davridan so‘ng, «uch sulola» Sya, Shan-In va Chjou davrlari boshlandi. An’ana bo'yicha Chjou davri Chunsyu va Chjango davrlarini o ‘z ichiga oigan ikki qism G ‘arbiy Chjou (er.aw XI—VIII asrlar) va Sharqiy Chjou (er.aw VIII—III asrlar) ga bo'linadi. Sin sulolasi (er.aw. III asr) o ‘raiga hukmronlik vaqti g‘arbiy va sharqiy davrlarga bo‘linadigan Xan sulolasi keladi. Sulolaviy davrlashtirish hozirgi tadqiqot talablariga javob bermaydi. Shu sababli jamiyat taraqqiyotini ishlab chiqarish kuchlari va mehnat qurollari, tayyorlangan asosiy buyumlar bo'yicha jamiyat taraqqiyotini bosqichlaiga bo‘ladigan arxeologik davrlashtirishdan foydalanamiz. Demak, Xitoyda «uch sulola»dan oldingi davr neolit davriga to‘g‘ri keladi. Shan-In davrida qadimgi Xitoy jamiyati jez davriga kiradi. Chun Syu davri (er.aw. VI—V asrlar) oxirida
qadimgi Xitoyda ternir davri boshlanadi. Qadimgi Xitoy tarixini jamiyatning ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyoti mezoni asosida quyidagi davrlashtirishni ko‘rish mumkin:
1. Ibtidoiy jamoa tuzumining yemirilishi va ilk davlatlaming
vujudga kelishi. (er. aw. II ming yillik).
2. Er. aw. VIII—III asrlarda qadimgi Xitoy.
3. Xitoyda birinchi markazlashgan davlat-Sin imperiyasi (er.
aw. 221—207-yillar).
4. Qadimgi Xitoy I—III asrlarda.