Популяциянинг экологияси

Populyatsiya sonini uzgarish sabablari.
Ma’lumki, barcha muxit omillari doimo uzgarib populyatsiya sonini uzgarishiga ta’sir etadi. Ayniksa, ovkatni yetarli biotik omillar va sifatli bulishi pushtni kupayishiga olib keladi. Shuningdek, yirtkich va tekinxurlarni kamayishi xam populyatsiya sonini kupayishiga olib keladi. Ovkatni yetarli bulmasligi tekinxur va yirtkichlarni kupayib ketishi turni pushtini kamayishiga va ulimini oshirib populyatsiya sonini kamaytiradi.
Bundan tashkari abiotik omillar – iklimiy sharoitlar (xarorat, namlik, muxitni ximiyaviy tarkibi va boshkalar) populyatsiya sonini uzgarishiga ta’sir etadi. Ayniksa, poykiloterm xayvonlar populyatsiyasiga iklimiy omillar katta ta’sir kursatadi. Chunki gomoyterm xayvonlar fiziologik jixatdan tashki muxitga boglik emas. Masalan: xavo xarorati pasayganda xasharotlarda kushlar va sutemizuvchilarga nisbatan populyatsiya sonini kamayishi ma’lum.
Kupincha iklimiy omillarni ta’siri birdan bilinmasdan bir necha yildan keyin kurinadi. Masalan: taygada urugi bergan xosili bir yil utgach yoki ovkat yetarli bulganda xayvonlar populyatsiyasini sonini kupayishi 2 yil utgach kurinadi.