Pedagogika

Бокарева  Г.,  Мойсеенко  С.
  Педагогическая  подготовка  преподавателей  //  Высшее 
образование  в  России.  –  Москва,  2004.  –  №  7.  –  С.  154-155; 
Болотов  В.,
 
Сериков  В. 
Компетентностная модель: от идеи к образовательной программе // Педагогика. – Москва, 
2003. – № 10. – С. 8-14.  

---

PEDAGOGIKA
 
2016, 4-son
 
 
 
117 
kompetentlikda  esa  ixtisoslik  fani  bо‘yicha  tashkil  etiladigan  ta’lim-tarbiya 
jarayonining о‘ziga xos-xususiyatlari inobatga olinadi
1
.  
Tinglovchilarda tayanch va maxsus kasbiy-pedagogik kompetensiyalarning 
shakllanganligi  asosini  motivatsion  xislatlar,  intellektual  salohiyat,  irodaviy 
sifatlar, amaliy kо‘nikmalar, hissiy sifatlar hamda о‘z-о‘zini boshqara olish sifatlari 
tashkil  etadi.  Pedagogik  muammolarning hal  etilishi,  avvalambor, pedagogning 
yuqoridagi  individiual  sifatlariga  tayanadi.  Ushbu  xislat  va  sifatlar о‘zining  tо‘la 
rivojlangan  kо‘rinishida  pedagogning  individualligini,  kompetentliligini,  har 
tomonlama  barkamolligini  tavsiflaydi.  Ularning  rivojlanganlik  darajasi  pedagog 
shaxsining  ijtimoiy  faolligi,  mustaqilligi,  kreativligini,  innovatsion  pedagogik 
faoliyatga  tayyorgarligi  va  jamiyatdagi  о‘rnini  belgilaydi
2
.  Professor-
о‘qituvchilarning  tayanch  kompetensiyasining  tarkibiy  qismlari  sifatida 
intellektual,  global,  g‘oyaviy-siyosiy,  ijtimoiy-madaniy,  boshqarish,  diagnostik, 
korreksion, mustaqil izlanish, kommunikatsion, nizo va ziddiyatlarning oldini olish 
kabilar  aniqlandi.  Maxsus  pedagogik  kompetensiyalar  mutaxassislik  bloklari 
bо‘yicha  о‘qitiladigan  fanlardan  tashkil  etiladigan  ta’lim-tarbiya  jarayonining 
о‘ziga  xos  xususiyatlari  asosida  aniqlandi,  uning  mazmuni  va  mohiyati,  tarkibiy 
qismi sifatida quyidagilar belgilandi (1-jadval). 
1-jadval 
№ 
Maxsus 
pedagogik 
kompetensiyalar 
Mohiyati 
Zamon talablari asosida egallanishi 
lozim bо‘lgan metodik bilim, 
kо‘nikma va malakalar 
1. 
Metodologik 
kompetensiya 
О‘qitish jarayonini maqsadga 
muvofiq  tashkil  etishning 
didaktik asoslarini egallash 
Ta’lim-tarbiya 
jarayonida 
fan 
yangiliklari,  innovatsiyalari,  texnik 
va  innovatsion  texnologiyalardan 
foydalanishning 
konseptual 
asoslarini egallash 
2. 
Media 
kompetentlik 
Fan yutuqlari, innovatsiyalar 
va 
kashfiyotlar 
bо‘yicha 
axborot 
tо‘plash, 
ularni 
jamlash,  saralash,  didaktik 
jihatdan qayta ishlash, 
Ta’lim-tarbiya  jarayonida  ta’lim 
mazmuniga 
kiritiladigan 
yangi 
ma’lumotlarni e’tiborga olgan holda 
innovatsion 
texnologiyalardan 
uyg‘un foydalanish 
3. 
Tashkilotchilik 
kompetensiyasi 
О‘qitishning barcha shakllari: 
ma’ruza, 
amaliy, 
laboratoriya 
va 
seminar 
mashg‘ulotlarida 
ta’lim-
tarbiya  jarayonini maqsadga 
muvofiq tashkil etish 
О‘qitishning 
barcha 
shakllari: 
ma’ruza,  amaliy,  laboratoriya  va 
seminar  mashg‘ulotlarida  texnik  va 
innovatsion 
texnologiyalardan 
uyg‘un  foydalangan  holda  tashkil 
etish 
                                                           
1